Bilindiği üzere birçok kuş çeşidi, üreme ve havaların soğuması nedeniyle her yıl Kuzey ve Güney yarım küre ortasında göç eder. Science mecmuasında yayımlanan yeni bir araştırma da bu göçmen kuşların yollarını nasıl buldukları ve ne vakit duracaklarını nasıl anladıkları ile ilgili dikkat cazibeli bilgileri ortaya çıkardı.
Çalışmayı yürüten bilim insanları, Dünya’nın manyetik alanının algılanması ve manyetik yoğunluğa nazaran istikametlerin belirlenmesine imkan tanıyan bir yerleşik ‘pusula’ sayesinde göçmen kuşların yollarını bulmakta fazla zorluk çekmediğini söz etti. Bunun yanı sıra araştırmada bu kuşların seyahatleri sırasında ne vakit duracaklarını nasıl bildiklerinin de araştırıldığı aktarıldı.
Manyetik eğim, ‘DUR’ işareti vazifesi görüyor olabilir
Uzmanlara nazaran kuşlar, canlıların dünyanın manyetik alanını algılayarak istikamet bulmasını sağlayan ve manyetoresepsiyon ismi verilen biyolojik araçlar sayesinde hangi istikamete gideceklerini, yuvalarını oluşturacakları bölgeleri tespit edebiliyor. Yayımlanan araştırma da dünyanın manyetik alanının kuşların nasıl duracağını etkileyip etkilemediğini bulmaya çalıştı.
Çalışmada, saz kamışçını (Acrocephalus scirpaceus) isimli kuş çeşidinden 1940 yılından 2018’e kadar toplanan datalar incelendi. Ortaya çıkan sonuçlarda ise bu kuşların, üreme alanlarını bulmak için manyetik eğimden (Dünya’nın manyetik alanı ile yüzey ortasındaki eğim açısı) yararlanıyor olma ihtimalinin yüksek olduğu gözlemlendi. Bu da gezegenin manyetik alanının kuşlara bir ‘dur’ işareti olarak vazife yaptığını göstermiş oldu.
Kuşların üreme alanlarından ayrılmadan evvel eğim açısını öğrendiğini kaydeden bilim insanları, Dünya’nın manyetik alanının yıldan yıla değiştiğini, bu yüzden de kuşların doğum yahut üreme alanlarının pozisyonunun değişebildiğini söz ederek bu durumun araştırma sonuçlarına yarar sağladığını aktardı.
Manyetik alan ve biyolojik sistemler, kuşların hayatta kalmasını sağlıyor
Manyetik eğimin kullanılmasının istikrarlı bir değişime sahip olduğu için mantıklı olduğunu belirten bilim insanları açıklamalarında, “Kuşlar, doğum ve üreme alanlarını tek bir koordinat kullanarak hatırlayabilir. Lakin bu durumun oluşması için kuşların, kışlama ve üreme alanlarını birbirlerine bağlayan yerleşik bir pusula ile kullanması gerekir” sözlerine yer verdi ve biyolojik araçların taraf bulmadaki değerine vurgu yaptı.
Fakat uzmanlar, bahsin katılığa ulaşması için daha fazla araştırmaya muhtaçlık olduğunun da altını çizdi. Manyetik eğim kullanım ihtimalinin mevcut datalardan ötürü yüksek olabileceğini aktaran araştırmacılar, hususun deneylerle onaylanması gerektiğini kaydetti. Biyoçeşitliliğin korunmasını sağlamak için kuş davranışlarının anlaşılmasının epeyce kıymetli olduğu da bilim insanları tarafından vurgulandı.
Sonuç olarak araştırma, göçmen kuşların genelinin Dünya’nın manyetik alanı tarafından ortaya çıkan parametrelerden yararlanıyor olma ihtimalinin yüksek olduğunu ortaya koydu. Uzmanlara nazaran bu manyetik alan ve bir dizi biyolojik sistemden yararlanan kuş cinsleri, başarılı bir halde gezebilmeyi ve hayatta kalmaya uygun ortamları bulabilmeyi başarıyor.
