“Termal şok”u önlemek için iç-dış ortam sıcaklık farkının 10 dereceden fazla olmaması gerekiyor. Şayet fark artarsa klimatize iç ortama giren insan evvel rahatlamış ve ferahlamış hissedecek ancak dışarıya çıktığında, çok sıcaklık farkının yarattığı termal şoku yaşayacaktır.
Beden, dış etrafa ahenk sağlama yeteneğine sahiptir ve hayatta kalabilmek için bir iç dengeyi sürdürmelidir. İnsan bedeninin dış sıcaklık değişikliklerine tam olarak ahenk sağlaması için birkaç gün ile iki hafta ortasında bir vakte muhtaçlığı vardır. Uzun mühlet soğuk havaya maruz kaldığında, bedenin periferik kan damarları ısı kaybını bastırmak için kasılır. Isı kaybını telafi etmek için beden ısı üretmeye çalışır ve bu da yorgunluk, halsizlik, uyuşukluk üzere durumlara neden olabilir. Bunun sonucunda, üşütme, gribal enfeksiyonlar ortaya çıkabilir.
Bir klimanın uzun vadeli kullanımı birebir vakitte bir odanın nemini de azaltır. Bu, teneffüs sistemi mukozasının kurumasına neden olabilir ve bu da farenjiti (boğaz ağrısı) tetikleyebilir.
Soğuk algınlığına emsal belirtilere, kronik yorgunluğa, baş ağrısına ve sindirim bozukluklarına neden olur. Bu belirtiler kronikleşirse bayanlarda âdet düzensizliğine yol açabilir. Boyun ve sırt tutulmaları, bu bölgelerde kas spazmı gerçekleşebilir. Bir kişinin eski bir hastalığı tekrar nüksedebilir.
Otobüs ve taksi sürücüleri, konut hanımları, çocuklar, öğrenciler, yaşlılar ve yatalak hastalar klima çarpmasına karşı hassastır. Bu bireyler, bedenleri fizyolojik istikrarını verimli bir biçimde koruyamadığından, klima kaynaklı enfeksiyonlara karşı hassastır.
Termal şok kimi vakit önemli sonuçlara neden olabilir. Bilhassa de lejyoner hastalığı hastaneye yatışlara neden olmaktadır.
Klimayla yayılabilen legionella pneumophila isimli bakterinin neden olduğu bu akciğer enfeksiyon hastalığı, ekseriyetle otel, hastane, ofis üzere toplumsal alanlarda bulaşır. Lejyoner hastalığına mesken ortamında yakalanma riski yok denecek kadar azdır.
Klima iltihabına yakalanmamak için klimaya maruz kalma müddeti mümkün olduğunca azaltılmalıdır.
Oda sıcaklığının 23-25 santigrat derece ortasında tutulması ve her saat havalandırma için pencerelerin açılması sıhhatin korunması için düzgündür. Klimalarda dağ esintisi seçeneğini kullanılmalıdır. Dalga dalga gelen esinti rahatsızlık vermeyecektir.
Bağışıklığınız güçlü tutulmasınız da değerlidir. Kahvaltı yapmadan güne başlanmamalıdır.
Mümkün olduğunca vitamin açısından güçlü meyveler yemeye çalışılmalı ve gereğince sıvı tüketildiğinden emin olunmalıdır. Sigara içmek de teneffüs yolu semptomlarını şiddetlendirir.
Vantilatörler ise direkt bireye dönük tutulmamalıdır. Çevreyi taramalı ve orta şiddette açılmalıdır. Bu formda kullanıldığı takdirde sıhhat açısından olumsuz bir tesir yaratmaz.
Gece kullanımında, bilhassa de uyku durumundayken klima yerine vantilatör kullanılması tavsiye ediliyor. Sağ tarafta yatılıyorsa vantilatör sol tarafı taramalıdır. Bu sayede rahatsızlık yaşanma ihtimali düşecektir. Gündüzleri klima, geceleri vantilatör kullanılması termal şoku önleyecek yahut azaltacaktır.
Japonya’da yapılan bir araştırmaya nazaran, klimalı ortamlarda çalışan şahıslar sabahları daha güç uyanıyor.
Her sabah bedeni uyandırmaktan sorumlu olan gerilim hormonu kortizolün, klimanın neden olduğu durumlardan dolayı gerekli düzeylere ulaşması iki saat daha fazla sürüyor.
Klimaya uzun mühlet maruz kalınan ortamdaki şahıslar, daha uzun ve kalın giyinmeye çalışmalıdırlar. İnce bir örtü örtmek de işe yarayacaktır. Tertipli olarak bakım yapılmayan bir klimanın filtresinde küf, mantar ve bakteriler için üreme ortamı oluşur. Bu nedenle hava filtrelerinin temizlenmesi yahut değiştirilmesi gerekir.
Bu ülkü ayarların dışına çıkmaya çalışan iş arkadaşlarınıza verecek bir bilimsel yanıtınız var artık. Bilimle kalın!
Kaynaklar: Klima & Havalandırma Uzmanı Filiz Pehlivan, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Abidin Tanrıkurt, Medical Park, The Korea Herald, Seçkine Heating Andac
