Cinsel yönelimler, cinsiyet kimlikleri günümüzün en çok konuşulan hususlarından biri. Her an yeni bir cinsel terim duyabiliyoruz zira artık kıymet verilen cinsellik, aşk yahut alakalara tek bir yaklaşım yok.
Aslında evvelce de yoktu ancak özgürlüklerin genişlemesi sayesinde bu tabirleri neyse ki daha sık duymaya başladık.
İşte bu tabirlerden kimileri ve açıklamaları:
Heteroseksüel: Farklı cinsiyete ilgi duyan şahıslar.
Homoseksüel: Tıpkı cinsiyete ilgi duyan şahıslar.
Cisgender: Toplumsal cinsiyeti ile biyolojik cinsiyeti tıpkı olan şahıslar için kullanılan terim.
Kuir yahut Queer: Heteroseksüel yahut cisgender olmayan, cinsiyet kimliği, cinsel yönelim yahut her ikisini de içine alan bir şemsiye tabirdir.
Lezbiyen: Bayan bireylere karşı fizikî ve/veya duygusal çekim hisseden dişidir.
Gey: “Gey” sözcüğü, Oxford İngilizce Sözlük’te “eşcinsel kişi (genellikle erkek)” olarak tanımlanır. “Eşcinsel erkek” manasında bir söz olmayışı konusundaki eksikliği gidermek için birinci olarak bu manada kullanılan “gey” sözü, vakitle eşcinsel kişi olarak da kullanılmaya başlanmıştır.
Biseksüel: Hem bayanlara hem erkeklere yönelik romantik ve/veya cinsel hisleri olan bireylerdir.
Trans/Transeksüel: Muhakkak bir cinsin fizikî karakteristikleri ile doğduğu halde duygusal ve ruhsal manada kendisini öteki cinse ilişkin hisseden kimsedir.
Transseksüel bireyler istekleri hâlinde kendilerini tanımladıkları cinsiyete kalıcı geçiş yaparken tıbbi yardım alabilirler. Bu geçiş sürecinde hormon terapisi ve cinsiyet değiştirme ameliyatı üzere uygulamalarla vücutlarının tanımlandıkları cinsiyete ahenk sağlaması amaçlanır.
Travesti: Ekseriyetle cinsel haz almak hedefiyle, karşı cinsin kıyafetlerini giyen şahıslardır. Travestilerin birçok erkektir. Travestilik bir transgender çeşididir ve sıkça transeksüellikle karıştırılır.
Travestilik bir cinsel yönelim değildir. Bir travesti heteroseksüel ya da eşcinsel olabilir.
Drag queen: Cümbüş yahut moda için çoklukla abartılı feminen haller ve toplumsal bayan rolleri benimseyerek bayan kıyafetleri giyen kişidir.
Drag queen kişilikler çoklukla erkekler tarafından yaratılır.
Crossdresser (kısaca CD): Karşı cins ile özdeşleşmiş kıyafetleri giyen kimse. Bayan ise erkek kıyafetleri, erkek ise bayan kıyafetleri giyen kimsedir.
Antiseksüalizm: Cinsel bağlantıya ve cinselliğe karşı olma yahut düşmanlık tavrıdır.
Bi-curious: Temelde heteroseksüel ya da eşcinsel olan fakat vakit zaman temel cinsel yönelimi dışında kalan alakalara girmeye olumsuz bakmayan şahısları tanımlamak için kullanılan tabirdir.
Non-binary yahut genderqueer: Cinsiyet kimliklerinin maskülen yahut feminen olmayan, yani ikili cinsiyet sınıflandırmasının dışındaki kimliklerini kapsayan bir spektrumudur.
Birçok non-binary birey, kendisini doğduğu cinsiyetten farklı bir cinsiyetle tanımladığından non-binary kimlikleri transgender şemsiyesinin kapsamı altına da girebilir.
İnterseksüel: Hem erkeksi hem de kadınsı cinsiyet özelliklerine sahip olan şahıslardır. İnterseksüel olmak için çift cinsiyetli olmak gerekmez. Birey, içinde hem erkek hem bayan özellikleri taşıyabilir ve her iki cinse de duygusal ve/veya cinsel bir çekim hissedebilir.
Heteronormativite: Heteroseksüelliğin toplumsal ve doğal norm olarak kabul edilmesi yahut bu kabulü içeren kültürel yapı. Biyolojik olduğu kadar toplumsal da bir savdır.
Toplumsal ve kültürel bir yapı olarak, “insanlık ile heteroseksüelliğin eşanlamlı olduğu”iddiasını içerir ve münasebetiyle insanın bayan ve erkek olarak birbirini tamamlayan iki ayrık ve zıddına yönelimli cinsiyetten olduğu kabulünü barındırır.
Heteroataerkillik: Cis erkeklerin ve heteroseksüellerin, cis dişilerin ve başka cinsel yönelimlerin ve cinsiyet kimliklerinin üzerinde yetkiye sahip olduğu sosyopolitik bir sistemdir.
Bu terim, bayanlara yönelik ayrımcılıkla LGBTİ bireylere yönelik ayrımcılığın tıpkı cinsiyetçi toplumsal unsurdan kaynaklandığını vurgular.
Hermafrodit: Hem erkek hem de dişi üreme organı bulunduran canlılara verilen isimdir.
Coming out ve Outing: Kişinin cinsel yönelimini yahut cinsi kimliğini, uygun gördüğü bireylere, “kendi isteğiyle” beyan etmesidir.
Outing (ortaya çıkarmak) ise, eşcinsel bir bireyin cinsel yöneliminin, “kendi isteği olmaksızın”, topluma ifşa edilmesidir.
Bu duruma maruz kalmış ünlü bireyler ortasında daha evvel evlenip baba olmuş, cinsel yönelimi öğrenildiğinde toplum tarafından yargılanmış müzikçi Elton John ve muharrir Oscar Wilde da vardır.
Panseksüel: Bu yönelimi olan bireyler karşı tarafın cinsiyetine bakmaksızın ilgi duyabilmektedir, bu nedenle kendilerini cinsiyet körü olarak da tanımlayabilirler.
Panseksüellik bazen biseksüellik ile karıştırılsa da, ortalarındaki fark panseksüellerin biseksüellerden farklı olarak agender, bigenderlere de ilgi duyabilmeleridir.
Hetero-esnek: Heteroseksüel yönelimin ağır bastığı lakin ekseriyetle “denemek” için karşı cinsle bağa girebilen şahıslardır.
Homo-esnek: Temelde eşcinsel olup karşı cinsle de bağlantıya girme fikrine olumsuz bakmayan, bu fikrin aykırı gelmediği yahut nadiren karşı cinsle birlikte olan bireyleri tanımlamak için kullanılır.
Aseksüel: Rastgele birine yönelik cinsel çekim eksikliği yahut cinsel aktiflikte ilgi düşüklüğü yahut yokluğu yaşayan bireylerdir.
Gri aseksüellik: Aseksüellik ve cinsellik ortasındaki gri alan olarak kabul edilir ve bu alanda bir kişi sadece orta sıra cinsel çekicilik yaşayabilir.
Demiseksüel: Beklenen bir partnerle güçlü bir duygusal bağ kurana kadar cinsel çekicilik yaşamayan şahıslardır.
Ace Flux: Bu bireyler, kendilerini belli bir devir için demiseksüel olarak tanımlarken, bir öbür vakit da aseksüel olarak tanımlayabilir ve ace spektrumdaki yönelimler ortasında geçişler yaşayabilir.
Quoiseksüel ya da WTFseksüel: Bu bireyler cinsel ve duygusal ya da cinsel olmayan çekimler ortasındaki farkı ayıramayan şahıslardır. Yani, cinsel manada, deneyimledikleri şeyin cinsel bir çekim/dürtü olup olmadığını söyleyemezler.
En kolay haliyle, cinsel bir çekim yaşıyor musunuz sorusuna aseksüeller, çarçabuk hayır diyebilirken, quoiseksüel şahıslar bu soruya evet ya da hayır diyemezler.
Hasbian: Evvelden lezbiyen, fakat artık tercihi erkeklerden yana olan bayan.
Cupioseksüel: Cinsel bir çekim kelam konusunu olmaksızın, cinsel bağ arzulayan şahısları söz eden bir cinsel yönelimdir.
Akoiseksüel: Kişinin karşılığını kendi vücudunda istemeksizin cinsel bir çekim/eylem içerisinde bulunması durumudur.
Yani; akoiseksüel şahıslar, kendilerinde meydana gelebilecek cinsel bir uyarılmadan hoşnut olmazlar ama, partnerlerini cinsel manada etkiliyor/uyarıyor olmalarından zevk alırlar.
Aphotiromantik: Rastgele bir biçimde romantik çekim deneyimlemeyen ve romantik bir ilgi içerisinde bulunmak istemeyen insanları söz eden, aro spektruma düşen bir romantik yönelimdir.
Aphotiromantik şahıslar, tıpkı başka romantik yönelimlerde olduğu üzere farklı cinsel yönelimlere sahip olabilirler.
Resiproseksüel: Evvel karşısındaki tarafından cinsel olarak arzulandığını anlamadan, o şahsa cinsel çekim hissetmeyenlere verilen isimlendirme.
Cinsiyet bükücü: Cinsiyetlerden beklenen rolleri büken kişidir. Cinsiyet bükme kimi vakit toplumsal aktivizm olarak görülür. Homofobi, transfobi, bayan düşmanlığı ve erkek düşmanlığına karşı çıkış olarak okunabilir.
Kimi cinsiyet bükücüler doğumda kendilerine atanan cinsiyeti kabul ederler lakin onun gerektiği rollere bürünmeyi reddederler. Bu isyan androginos giysiler, haller ve alışılagelmedik cinsiyet rolleri içerebilir. Kimi cinsiyet bükücüler kendilerini trans yahut non-binary olarak tanımlayabilir.
Kaynak: Psychology Today, Vikipedi, Uplifers
