Bilhassa COVID-19 pandemisi sürecinde ve sokağa çıkma kısıtlamalarının olduğu devirde kıymetli hale gelen online alışveriş platformları, satıcı ve müşteriyi daha pratik bir alanda buluşturarak yeni bir alışveriş kültürü oluşturdu. Trendyol, bu platformlar ortasında en çok bilinen ve en çok kullanıcıya sahip olan alışveriş sitelerinden birisi. Vakit zaman müşterilerin yaşadığı sorunlarla gündeme gelse de, satıcıların da yaşadığı sorunlar Trendyol ile ilgili kimi kuşkulara yol açıyor.
Rekabet Kurumunun internet sitesinde yer alan duyuruya nazaran, Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun ilgili hususlarının (4. ve 6. maddeler) ihlal edilip edilmediğinin tespiti emeliyle ön araştırma yapılmasına karar verildi ve Trendyol’un ayrımcılık yaptığı gerekçesiyle süreksiz önlem kararı alındı. Ön araştırmaya nazaran, Trendyol’un algoritmalara müdahale ederek kendi markalarını öne çıkardığı ve birtakım satıcılara ayrımcılık yaptığı tespit edildi.
“Haksız avantaj”
Rekabet Kurumunun internet sitesinde yer alan açıklamada Trendyol’un hem öteki satıcıların satışlarına aracılık ettiği hem de TrendyolMilla, TrendyolMan ve TrendyolKids üzere kendi markalarının satıcısı olduğu tıpkı platform üzerinde, kendi eserlerine haksız avantaj sağlayacak biçimde listeleme algoritmasına müdahale ettiği belirtildi.
Kurum tarafından yapılan açıklamada, “Trendyol’un, algoritma ve kodlama aracılığıyla yapılan müdahaleler de dâhil olmak üzere kendi eserlerini kayırmaya, satıcılar ortasında ayrımcılık yapmaya ve pazaryeri faaliyetlerinden elde ettiği dataları kendi markaları lehine paylaşımına ve kullanımına yönelik tüm davranışlardan kaçınması ve bu kararların denetlenebilirliğini teminen gerekli her türlü teknik, idari ve organizasyonel önlemleri alması gerektiğine karar verilmiştir” tabirlerine yer verildi.
Trendyol’un uyması gereken kararlar şu biçimde:
- Pazaryeri faaliyeti kapsamında, kendi ekonomik bütünlüğü altında yer alan öbür eser ve hizmetlerine yönelik, rakiplerine karşı avantaj sağlayacak nitelikte, algoritma ve kodlama aracılığıyla yapılan müdahaleler de dâhil olmak üzere her cins aksiyon davranış ve uygulamalarına son vermesi ve soruşturma sürecinin devamında da bu davranışlardan kaçınması,
- Pazaryeri faaliyetinden elde edilen ve üretilen her türlü datanın, kendi ekonomik bütünlüğü altında yer alan öteki eser ve hizmetleri için paylaşımını ve kullanımını durdurması ve soruşturma sürecinin devamında da bu davranışlardan kaçınması,
- Pazaryerinde satış yapan satıcılar ortasında ayrımcılık doğuracak nitelikte algoritma ve kodlama aracılığıyla yapılan müdahaleler de dâhil olmak üzere her çeşit aksiyon davranış ve uygulamalarına son vermesi ve soruşturma sürecinin devamında da bu davranışlardan kaçınması,
- Üstte yer verilen önlem kararlarının denetlenebilirliğini teminen gerekli her türlü teknik, idari ve organizasyonel önlemleri alması,
- DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ bünyesinde; eser arama, satıcı listeleme, satıcı puanı hesaplama vb. maksatlarla kullanılan tüm algoritma modelleri üzerinde yapılan parametrik ve yapısal değişiklikleri versiyonlu ve doğruluğu inkâr edilemez biçimde en az 8 (sekiz) yıl mühletle saklaması,
- DSM Küme Danışmanlık Bağlantı ve Satış Ticaret AŞ bünyesinde kullanılmak hedefiyle özel olarak geliştirilen tüm yazılımlara ilişkin kaynak kodlarını versiyonlu ve doğruluğu inkâr edilemez halde en az 8 (sekiz) yıl mühletle saklaması,
- DSM Küme Danışmanlık İrtibat ve Satış Ticaret AŞ bünyesinde iş süreçlerinin yürütülmesi kapsamında kullanılan tüm yazılımlara ait kullanıcı erişim ve yetkilendirme kayıtları ile yönetici kontrol kayıtlarını doğruluğu inkâr edilemez halde en az 8 (sekiz) yıl müddetle saklaması tarafında süreksiz önlem alınmasına karar verildi.
