İnternet, yalnızca insanların birbirleri ile buluştukları, haberleştikleri mecra ve ortamları sağlamıyor. Birebir vakitte biliyoruz ki saklı kalan her şeyin duyulması için büyük bir imkan sunuyor. Örneğin Orta Doğu hakkında bugün bildiğimiz çabucak her şeyin sızdırıldığı WikiLeaks Dokümanları, dev şirket ve devlet insanlarının off-shore şirketler aracılığı ile vergi cennetlerine yaptıkları yatırımlar…
Aslında bakarsanız toplumsal medya sayesinde, en ücra bölgedeki 70 yaş ve üzeri beşerler dahil herkesin internete dahil olduğu 2010’lu yılların başından itibaren bir şeylerin “sızdırılmasına” çok alıştık ve artık şaşırmıyor, gördüğümüz her şeyin altında bilmediğimiz şeylerin olduğu kuşkusunu taşıyoruz. Artık de bu kuşkuda ne kadar haklı olduğumuzu kanıtlayan, toplamda 2,94 terabayt yani yaklaşık 2940 GB’lık dokümanın yer aldığı Pandora Dokümanlari açığa çıktı.
Pandora Belgeleri’nde neler var ve bu evraklara nasıl ulaşıldı?
- 6,4 milyon evrak, 2,9 milyon görsel, 1,2 milyon e-posta, 467 bin excel tablosunu ve 886 bin başka formatta evrakları inceledi.
- Çalışan kurumlar ortasında Milletlerarası Araştırmacı Gazeteciler Komitesi (ICIJ) de var.
- Konsorsiyuma The Guardian, BBC, DW, Washington Post, Alman Zeitung, Le Monde üzere toplam 150 basın kuruluşu eşlik ediyor.
- Evraklar 14 farklı kaynaktan derlendi, çalışma toplamda 2 yıl sürdü
- Belgelerin toplam boyutu 2,94 terabayt. Daha evvelki en yakın sızıntı Panama Belgeleri’nin boyutu 2,6 terabayttı.
- Evrakların ismi, iddia edilebileceği üzere “Pandora’nın kutusu açıldı” tabirinden geliyor.
Evraklar hakkında çalışan kurumlardan Memleketler arası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’ndan Fergus Shiel “Vergiden kaçınmak yapılanları gösteren bu kadar büyük bir sızıntı daha evvel olmamıştı” açıklamasında bulunuyor ve ekliyor: “Kendi vatandaşlarının ziyanına, kendi ailelerini zenginleştirmek için yapılan süreçler bunlar.”
Dünya önderlerinin yolsuzluk, para aklama ve vergi kaçakçılığı belgeleri kabardı:
Görsel: The Guardian
- Listede dünya çapında tanınan 130 dan fazla milyarder, sanatçı, spor insanı yer alıyor.
- Picasso ve Banksy üzere ünlü sanatkarların yapıtlarını bilinmeyen kimliklerle satın alanların kimler olduğu artık biliniyor.
- Listedeki ünlü isimler ortasında Elton John, Shakira, Claudia Schiffer üzere, dünyanın yakından tanıdığı ünlüler de var.
- İtalya Ulusal Ekip Yöneticisi Roberto Mancini, spor dünyasından dokümana giren en dikkat cazip isim.
- Ayrıyeten futbolcu Angel Di Maria, eski Barcelona Teknik Yöneticisi Pep Guardiola da listede.
- Tüm bu isimlerin avukatları, evraklar hakkında “vergi avantajı sağlanmadı” açıklaması yapıyor.
- İngiltere’de ünlü ve varlıklı şahıslar konut alırken vergiden kaçınmak için şirket kuruyor,
- Sadece bunun için kurulmuş 95 bin civarı off-shore şirket tespit edildi.
- Azerbaycan Devlet Lideri İlham Aliyev ve ailesinin, bu yolla İngiltere’de 400 milyon sterlinden fazla mülk alımı gerçekleştirip hiç vergi ödemediği anlaşıldı.
- Ayrıyeten Aliyevlerin bu gayrimenkullerden birini Kraliçe II. Elizabeth’e ilişkin ve İngiltere Hazinesi tarafından yönetilen Crown Estate isimli şirkete 31 milyon sterlin kâr ile sattığı ortaya çıktı.
- Ürdün Hükümdarı Abdullah’ın birebir yollarda ABD ve İngiltere’de 70 milyon sterlinlik gayrimenkul aldığı açığa çıktı
- Bu mülklerden biri Kaliforniya’daki Malibu’da yer alan 50 milyon sterlin bedelindeki okyanus görüntülü üç mesken.
- Kenya Devlet Lideri Uhuru Kenyatta’nın etrafındaki şahısların toplam 11 şirketle bağı de tespit edildi. Bu şirketler birisinin kıymeti tam 30 milyon dolar.
- Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve eşinin de tıpkı yollarla gayrimenkul alımlarında 6,45 milyon sterlinlik damga vergisi kaçırdığı da kayıtlara geçmiş durumda.
- Üstelik Tony Blair’ın eşi Cherie Blair, bu mülklerden birisini hükümetlere danışmanlık verdiği şirketi ve bayanlar için kurduğu vakfın genel merkezi olarak kullanıyor.
- Rusya Devlet Lideri Vladmir Putin’in Monaco’da bilinmeyen tutulan varlıklarla ilişkilendirilmesi ilgi çeken bir öteki ayrıntı.
- Çek Cumhuriyeti Başbakanı Andrej Babis’in, hiç duyurmadığı Fransa’da 12 milyon sterlinlik yatırım şirketini alışı da bu dokümanlarla ortaya çıkmış oldu.
- Listede üst seviye devlet vazifelisi ve güçlü 1000 Japon vatandaşının ismi de var.
- DW Türkçe’ye nazaran dokümanlarda Türkiye’den 220’den fazla isim var.
- Bu isimler esaslı holding sahipleri, sanatkarlar ve spor dünyasından beşerler yer alıyor.
- Evraklarda yer alan ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın müteahhidi, Rönesans Holding kurucusu Ayşe Ilıcak’ın off-shore yoluyla aktardığı paranın yalnızca vergisi ile 25 ilkokul, 8 hastane, 15 bin öğrenci kapasiteli yurt yapılabildiği, 115 bin öğretmenin bir aylık maaşının ödenebileceği de kaydedildi.
Off-shore şirketler yoluyla vergiden kaçındığı tespit edilen şahıslar ortasında Ukrayna ve Kıbrıs Cumhuriyeti cumhurbaşkanları, Ekvador Devlet Lideri, Pakistan Başbakanı da var. 11,9 milyon dokümanın incelenmesi devam ediyor.
- Kaynaklar: BBC Türkçe, DW Türkçe, icij.org
