Tarih boyunca birçok medeniyete konut sahipliği yapan Türkiye toprakları, toprağa vurulan her kazmayla yeni bir keşfin yapılması ihtimalini beraberinde getiriyor. Bugünse çok sayıda medeniyete konut sahipliği yapan Antalya Manavgat’ın Side mahallesinde yüzyıllar öncesine dayanan yeni bir keşif yapıldı. Bölgede yıkılan kaçak yapıların akabinde ortaya 7. yüzyıldan kalma sinagog çıktı.
Side’de devam eden arkeolojik hafriyatlar sırasında bulunan sinagogun bu bölgede yaşadığı bilinen Musevilere ilişkin birinci bulgu olarak değerlendirildiği tabir edildi. Hafriyat Lideri Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, bölgede devam eden hafriyatlarda 7. yüzyıldan itibaren bu alanın terk edildiğini keşfettiklerini, hafriyatlarda Selçuklu izlerine de rastladıklarını belirtti. Selçukluların bir askeri garnizon kurarak bu bölgeyi nezaret altında tuttuklarını da ekledi.
Sinagogların çıkarılması vakit alabiliyor:
Feriştah Alanyalı, sinagogların kilise ve mescitler üzere bariz olmaması nedeniyle bulunmalarının biraz vakit alabildiğini söz etti. Bulunan sinagogun ortasında bir yazıt olduğunu söyleyen Alanyalı, bu yazıda “Korekesionlu (Alanyalı) Joseph, oğlu Daniel için adadı” sözlerinin yer aldığını belirtti. Alanyalı, Daniel’in 2,5 yaşında hayatını kaybeden bir bebek olduğunu, Joseph’in de oğlunun anısına sinagogun o devir tadilatını kesesinden karşıladığını ve bunu Daniel’e adadığını anlattı.
Alan, 1. derece sit alanı olsa da korunamadı:
Sinagogun bulunduğu alanda 1960’lı yıllarda turizmin başlamasıyla tahribat meydana geldiğini vurgulayan Alanyalı, artık yapıların Muhafaza şurasının uygun gördüğü hudutlara çekildiğini söyledi. Alanyalı, yaplın kazılarla bugüne kadar Aphrodite Kutsal Alanı, Pretoryum, Liman Agorası, sütunlu caddeler, Athena ve Apollon kutsal alanında M.Ö. 6. yüzyıldan kalma kült yapılar ile çok sayıda konutun açığa çıkarıldığını belirtti.
