Yazılı tarih öncesi periyodun efsanelerle dolu olduğunu söyleyebiliriz. Pek birden fazla periyodun hayalcileri tarafından efsanelere dönüştürülmüş hikayelerdir. Kimileri Tevrat ve İncil üzere kutsal kitaplarda geçiyor olsa bile bunların tahrif edildiğine inanıldığı için her kıssaya gerçek gözüyle bakamayız. II. Nebukadnezar ismiyle bilinen ve Dünyanın Yedi Harikası’ndan biri olan Babil’in Asma Bahçeleri’ni yaptırdığı söylenen kral da bu efsanelerden bir tanesi.
Kral Nebukadnezar hakkında elbette kelamlı tarihin aktardığı ve daha sonra yazılı kaynaklara aktarılan pek çok öykü var. Bu nedenle onun tam manasıyla bir hayal eseri olduğunu söyleyemeyiz lakin yeniden de anlatılan kıssalarda kimi abartmalar olduğu açıktır. Tarihle aranız pek güzel olmasa bile bu ismi The Matrix sinemasından hatırladığınıza eminiz. Gelin Kral Nebukadnezar kimdir biraz daha yakından bakalım.
Güçlü bir kumandan: II. Nebukadnezar kimdir?
Keldani Hanedanı tarafından kurulan ve Yeni Babil İmparatorluğu ismiyle anılan devletin kurucusu, Nebukadnezar’ın babası Nabopolassar’dır. Tahminen milattan evvel 634 yılında doğmuş olan Nebukadnezar, babasının sıhhati devrinde devletin en güçlü kumandanlarından biriydi.
Nebukadnezar’ın komutasındaki ordular, Asurlular devletine karşı gayret ediyorlardı. Asurluların Mısırlılar ile ittifak yapması sonucu rotayı Mısır’a çeviren Nebukadnezar ve ordusu, Firavun II. Necho’ya karşı yaptıkları Karkamış Savaşı’ndan galip ayrıldılar. Bu büyük galibiyet sonrası durmayan Nabukadnezar, Suriye ve Filistin topraklarını da Babil devleti hakimiyeti altına aldı.
Kral II. Nebukadnezar ismiyle tahta çıkıyor:
Nebukadnezar, ordusu ile birlikte ilerlemeyi sürdürdüğü sırada babasının mevt haberini alarak Babil’e döndü ve Kral II. Nebukadnezar ismiyle tahta çıktı. Milattan evvel 601 yılında tahta çıkan Nebukadnezar, süratle en büyük en düşmanlarından biri haline gelmiş Mısır üzerine seferler yapmaya başladı.
Bu sırada Yahuda Krallığı’nda da isyanlar başlamıştı. Rotasını o tarafa çeviren Nebukadnezar, milattan evvel 597 yılında Kudüs kentini fethetti. Yaşanan isyanlar sonrası kaybedilen Kudüs, milattan evvel 586 yılında tekrar fethedildi. Bu sefer Nebukadnezar, isyanların başlangıç noktası olan Süleyman Mabedi’ni yıktırdı.
Yahuda Krallığı’nı büsbütün ortadan kaldıran Nebukadnezar, milattan evvel 574 yılında Sur kentini kendi topraklarına kattı. Milattan evvel 567 yılında son bir Mısır seferi daha yapan Nebukadnezar, milattan evvel 562 yılında hayatını kaybedince yerine oğlu Amel-Marduk tahta çıktı. Nebukadnezar sonrası Perslerin atakları ile birlikte imparatorluk süratle dağıldı.
Rivayete nazaran karısı için Babil’in Asma Bahçeleri’ni yaptırdı:
Tahta çıktıktan sonra komşu devletlerin de gücünü gerisine almak isteyen Nebukadnezar, Med Kralı’nın kızı Amytis ile evlendi. Böylelikle krallıklar ortası güçlü bağlar kurulsa da Amytis, yeşilliklerle dolu ülkesinden Mezopotamya bozkırına geldiği için pek mutlu değildi. Nebukadnezar, bütün hanımcıları kıskandıracak bir proje başlattı.
Yunan coğrafyacı Strabon’un anlattığına nazaran Babil’in Asma Bahçeleri ismi verilen bu yapı teraslardan oluşuyor ve göğün doruklarına kadar çıkıyordu. Her terasta devasa bitkilerin yetiştiği oyuklar vardı. Teraslar ortasında özel bir sistemle devamlı su akışı sağlanmış yani yapay ırmaklar oluşturulmuştu.
Bu benzersiz bahçe o kadar büyüktü ki bozkırın ortasında kendi küçük ekosistemini oluşturmuştu. Gerçek bir vaha olarak görülen Babil’in Asma Bahçeleri, bugün Dünyanın Yedi Harikası’ndan biri olarak kabul ediliyor. Elbette, yapay bir bahçe olduğu için günümüze kalan rastgele bir iz yok lakin pek çok efsane var.
Aklını kaçırmasına sebep oldu: Nebukadnezar’ın düşü
Nebukadnezar, dünyanın yaşamış en büyük ikinci hükümdarı olarak kabul ediliyor. Bu türlü büyük olmasının nedeni, imparatorluğunu o güne kadar görülmemiş kadar geniş topraklara yayması değildi. Onu büyük yapan, ele geçirdiği her bir toprak modülünü gerçek bir cennete çevirmek için yaptığı çalışmalardı. Yani Nebukadnezar sırf hırsının değil, yeterli bir başkan olmanın da peşinde koşuyordu.
Bir rivayete nazaran Nebukadnezar, vefatına yakın bir vakitte berbat bir düş gördü. Bu hayalde kentin ortasında devasa bir heykel vardı ve yüzü, Nebukadnezar’ın yüzüydü. Heykelin başı altından, gövdesi gümüşten, bel kısmı bronzdan, bacakları demirden, ayakları kildendi. Kahinlerin birden fazla bu rüyayı yorumlamaya korktular.
İncil’de ve Tevrat’ta da ismi geçen Daniel isimli bir kahin bu rüyayı yorumladı ve Nebukadnezar’ın kurduğu bu devletin yok olup gideceğini söyledi. Rivayet odur ki bu yorumu duyan Nebukadnezar evvel depresyona girmiş, daha sonra ise tümden aklını kaçırarak sarayın bahçesinde otlamaya başlamıştır.
The Matrix sinemasında Nebukadnezar:
The Matrix sinemasını izleyenler Morpheus tarafından kullanılan geminin isminin Nebuchadnezzar olduğunu hatırlayacaklardır. Bu isim hem kutsal kitaplara bir atıftır hem de Nebukadnezar’ın düşü ile Neo’nun yaşadıkları ortasında kurulmuş bir temastır. Nebukadnezar bir ilah kral olduğu için geminin kıymetini çok daha açık bir formda göstermektedir.
Dünyanın yaşamış en büyük hükümdarlarından biri olan kabul edilen II. Nebukadnezar kimdir sorusunu yanıtlayarak bu efsanevi figür hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Nebukadnezar üzere tarihi karakterlerin tanınan kültürdeki yeri hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
