The Lancet isimli tıp mecmuasında yayımlanan yeni bir çalışma, aslında kimsenin farkında bile olmadığı bir salgın yaşanmakta olduğunu ortaya çıkardı. Global çapta sürdürülen bir proje kapsamında ulaşılan bilgilere nazaran milyonlarca insan, antimikrobiyal dirence bağlı (AMD) bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle hayatını kaybetmiş durumda. Sırf 2019 yılında bakteriyel enfeksiyon kaynaklı ölümlerin sayısı, 1 milyon 270 binden fazla. Pekala nedir bu antimikrobiyal direnç?
Antimikrobiyal direnç, bedenin oluşan enfeksiyonlara karşı kullanılan ilaçlara (antibiyotiğe) direnç göstermesi manasına geliyor. Sağlıkçılar, hastaya antibiyotik verip düzelmesini bekliyor olsalar da bu türlü bir şey gerçekleşmiyor, ilaçlar hiçbir işe yaramıyor. İşte bu durum, bugüne dek en az 4 milyon 950 bin kişinin AMD’ye bağlı bakteriyel enfeksiyon nedeniyle hayatını kaybetmesine yol açtı. Uzmanlar bu sayıların, AIDS ya da sıtma üzere ölümcül olan hastalıkların neden olduğu ölümlerden daha fazla olduğunu düşünüyorlar.
“Bir şeyler yapmamız gerekiyor”
The Lancet’te yayımlanan araştırmanın başındaki isim olan Prof. Dr. Chris Murray, AMD’ye bağlı ölümlerde artış olduğunu ve bunun önüne geçilebilmesi için bir şeyler yapılması gerektiğini söz ediyor. Tıbbi manada bu hususla ilgili ne yapılır bilinmez fakat bilim beşerlerine nazaran bilinçsiz ilaç, bilhassa de antibiyotik kullanmamak, AMD’ye bağlı vefattan korunmak için çok kıymetli.
Bilim insanları tarafından yapılan son araştırma, bilim insanlarını 3 sonuca ulaştırdı. Bu sonuçlar şu biçimde karşımıza çıktı:
- AMD her ne kadar bütün yaş kümelerini etkilese de, araştırma bilhassa genç yaş kümelerinin yüksek risk altında olduğunu, her beş mevtten birinin ise beş yaş altı çocuklarda yaşandığını gözler önüne seriyor.
- Bilhassa antibiyotik direncine dikkat çeken araştırmaya nazaran vefatlar en fazla Sahraaltı Afrika ve Güney Asya ülkelerinde görülüyor. Her 100 bin vefatın 24’ü bu coğrafyalarda yaşanıyor. Bir öteki bulgu ise ölümlerin düşük gelirli ülkelerde yüksek gelirli ülkelere nazaran daha fazla olması. Her 100 bin mevtten 13’ü yüksek gelirli, 56’sı ise düşük gelirli ülkelerde yaşanıyor.
- Araştırmaya nazaran ölümlerin birçok zatürre üzere alt teneffüs enfeksiyonu ve sepsise neden olan kan deveran enfeksiyonlarından kaynaklanıyor. Ayrıyeten koli basili ve öteki kimi bakteriyel enfeksiyonlar da ilaç tedavilerine direnç sebebiyle vefatla sonuçlanabiliyor.
