Bildiğiniz üzere COVID-19’un insanlarda yaratacağı etkiyi belirleyen birçok faktör mevcut. Risk hakkında iddiada bulunmak için en çok yaşa ve kronik hastalıkların varlığına bakılıyor. Farklı gayelerle yapılan aşıların, daha evvel kimi hastalıkları geçirmiş olmanın ve bağışıklığın daha güçlü olmasını sağlayan kimi faktörlerin de virüsle savaşmakta avantaj yaratabileceği biliniyor. Lakin şu ana kadar bireylerin virüsten nasıl etkileneceğini kesin olarak ortaya koyan bir ölçüt ortaya konmamıştı.
Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Tıbbi Biyokimya Uzmanı Doç. Dr. Fatih Özçelik, yeni bir araştırmayla COVID-19’un enfekte olmuş şahıslar tarafından ne kadar ağır geçirileceğini saptamanın yolunu buldu. International Journal of Clinical Practice’da yayınlanan çalışma, bu bahiste bağışıklık sistemi tarafından üretilen ‘izohemaglutininleri’ ölçüt olarak aldı.
Bağışıklık sisteminin ürettiği izohemaglutininler ölçülerek hastalığın şiddeti öngörülebiliyor
Bir kişinin COVID-19’u ne kadar güç atlatacağı ve hastalığı ne kadar şiddetli geçeceğini öngörmek için bugüne kadar bakılan faktörler ortasında kronik hastalıklar, organ yetmezlikleri, yaş ve yetersiz immün sistemi bulunuyor. Fakat bunlar yalnızca iddia etmeye yarıyor ve hiçbiri, durumu tam olarak ölçmeye yardım etmiyor. Fakat hastalığın ne kadar sıkıntı geçeceğini anlamak için ölçülebilecek hiçbir şey yok değil.
Doç. Dr. Fatih Özçelik de yeni çalışmasıyla tam olarak bunu ortaya koydu. Bedende bağışıklık sistemi tarafından doğal olarak üretilen izohemaglutininler üzerine ağırlaşan çalışmaya Gastroenteroloji uzmanı Doç. Dr. Alpaslan Tanoğlu ve Anestezi uzmanı Dr. Bülent Barış İnanç de katkı sağladı. Özçelik, araştırmanın maksadını şu sözlerle açıkladı:
“Araştırmamızın başlangıcında, çeşitli biyolojik aktivite gösterip, enfeksiyonlu yahut kanserli hücreleri yok edebilen doğal öldürücü (NK) hücrelerin aktivitesini ölçerek COVID-19 hastalığının şiddetini iddia edebileceğimizi düşündük. Lakin kimi hastalarda immün sistemin çok yansısı sonucu gözlenen sitokin fırtınası esnasında NK-hücrelerin plazmaya yüksek ölçüde interferon-gamma (IFN-γ) salgıladığının saptanması, bizi diğer arayışlara sevk etti. Daha sonra doğal bağışıklık sisteminin eserleri olan IgM yapılı anti A1 ve anti B izohemaglutininlerini kullanmaya karar verdik. Klinikte yahut ağır bakımda yatan toplam 286 hadise üzerinde yürüttüğümüz çalışmada, IgM yapılı anti A1 ve anti B izohemaglutininleri kullanarak kan hücreleri ile kontaklı bağışıklık olaylarını ve hastalık şiddetini kestirim etmeye çalıştık”
Bu araştırma, dünyada bu bahiste yapılan birinci araştırma olarak COVID-19 virüsüne karşı kâfi immün karşılık oluşturamayacak şahısların erken periyotta tespiti ile hastalığın sağaltımı ortasında ilgi olduğunu ortaya koydu. Bu tip ölçümler yaygın bir formda kullanıma geçerse COVID-19’dan ötürü ölme riski taşıyan birçok hastanın durumu evvelce saptanabilir, belli destekler yapılarak sayısız hayat kurtarılabilir.
