Geçtiğimiz hafta boyunca Muğla, Adana ve Antalya üzere birçok kentte yıkıcı boyutlarda orman yangınları baş gösterdi. Sayısız bitki ve hayvanın hayatını kaybettiği yürek burkan yangınlar, ülke ve dünya basınında “Türkiye yanıyor” başlıklarıyla anıldı. Kentlere kadar inen yangınlar maalesef hâlâ devam ediyor ve beşerler duruma el atmak için birçok yardım kampanyasına katkıda bulunmaya çalışıyor.
Yangınlar başlayıp dehşetli boyutlara geldiğinden beri internette birçok yardım kampanyası ortaya çıktı. Fidan dikimi, bölge halkına yardım ve bölgenin tamiratı için başlatılan bu kampanyalardan en çok ses getirenlerinden biri de Instagram’da ‘Islamic Relief USA’ isimli hesaba bağlı olarak ‘Patco Earth’ tarafından başlatılan kampanya oldu. Pekala Instagram’ın kendi bağış özelliğiyle başlatılan bu çeşit yardım kampanyalarının doğruluk hissesi ne?
Instagram’daki bağış kampanyaları ne kadar emniyetli?
Geçtiğimiz haftalarda Çin’de her yıl haziran ayında düzenlenen Yulin Köpek Eti Şenliği aleyhine bir yardım kampanyası başlatılmıştı. ‘Her paylaşım bir köpeğin canı’ mottosuyla başlatılan bu kampanya, köpekleri bu aktiflikten kurtarmak isteyen binlerce kişi tarafından dayanak görmüştü. Daha sonra bu kampanyanın yararsız olduğu ve kampanya sayfasındaki bilgilerin yanlış olduğu ortaya çıkmıştı.
Instagram’ın birebir bağış toplama özelliğiyle başlatılıp büyük dayanak gören bir başka kampanya da Türkiye’de inanılmaz boyutlara ulaşan orman yangınlarına yardım hedefli ortaya çıkan, “Türkiye’ye yardım için öykünüze ekleyin” sözüyle paylaşılan yardım kampanyası oldu. 11 binden fazla kişi tarafından paylaşılan kampanya, ek bağışlarla birlikte şu ana kadar 1 milyon 714 bin TL topladı. Böylelikle maksat olarak belirlenen 1 milyon 707 bin TL bedelinin üzerine çıkılmış oldu. Pekala bu tip kampanyalara dayanak vermek ne kadar yararlı? Kelam konusu gönderiyi kıssanızda paylaşmak problemlerin tahliline katkıda bulunuyor mu? Bunun karşılığı kampanyanın sahibine nazaran değişiyor.
Kampanyanın açıklamalarına göz gezdirmek kıymetli
Instagram’ın bağış toplama özelliği 2020’den beri kullanılıyor. Farkındalık gerektiren birçok olay için bugüne kadar kullanılmış olan bu özellik artık de Türkiye’nin Akdeniz ve Ege bölgesini tesiri altına alan yangınlar için kullanılıyor. En çok yayılan kampanyalardan birinde her paylaşımın 0,01 dolar bağış yaptığı sözü yer alıyor. Evet, hesaplara çekilen trafik sayesinde elde edilen gelir nitekim bu türlü bir yardım sağlayabilir. Fakat paylaşımların asıl maksadı kampanyanın yardımda bulunabilecek bireylere ulaşması. Esasen neredeyse 2 milyon liranın yalnızca 11 bin paylaşımla elde edilmesi mümkün değil.
Bu kampanyalara ister paylaşımla, ister direkt bağış yaparak dayanak verirken dikkat edilmesi gereken şey; kampanyayı başlatan kuruluşun parayla ne yapacağını resmî olarak belirtmiş olması. Yulin’de köpeklerin azaplarla öldürüldüğü şenlik için başlatılan kampanyada paranın nereye gideceği belirtilmemişti. Esasen sonrasında sayfanın daha evvel de palavra yanlış kampanyalar başlattığı ortaya çıkmıştı. Yangınlar için Patco Earth ve Patco Ocean tarafından başlatılan kampanyada ise bağışların Islamic Relief USA kuruluşuna gideceği yazıyor. Lakin bu kuruluşun parayla ne yapacağına dair kesin bir açıklaması bulunmuyor.
Fidan bağışında bulunmak bölgelerdeki tahribatı azaltabilir
Yani kampanyaya takviye olmak size kalmış. “Paylaşayım, palavraysa da bana bir ziyanı yok” derseniz rahatça paylaşabilirsiniz. Fakat bağışta bulunacağım derseniz tavsiyemiz şu: İster yurt içi ister yurt dışı bir kuruluş olsun, yaptığı her şeyi bilgilerle kamuoyuna sunan; bilindik bir kuruluşu tercih etmeniz daha mantıklı. Ayrıyeten bu süreçte yapabileceğiniz en mantıklı bağışlardan biri, ormanların kül olduğu bölgelere fidan bağışında bulunmak. Akdeniz bitkilerinin yangınlardan sonra tekrar canlandığı, tohumların bu tip durumlarda ormanı tekrar canlandırmak için evrimleştiği gerçek. Hatta fidanlarla çok müdahalede bulunmak kendini yenileme yetisine sahip maki ormanlarının istikrarını bile bozabilir. Fakat hasarlı bölgelere makul ölçüde fidan dikmek, bölgelerin muhafaza altında kalmasına yardımcı olur. Fidanlar dikilirse rastgele bir işletme, başına nazaran bölgeyi satın alıp Türkiye’nin akciğerlerine betondan yapılar dikemez.
