Hayvanlar toplumumuzda uzun yıllardan beri seviliyor ve besleniyor. Kedi ve köpek başta olmak üzere konutlarımızda yahut bahçelerimizde beslediğimiz pek çok dostumuz var. Bugünkü içeriğimizde bu dostlarımızın sıhhatine ziyanlı olacak besinlerden bahsedeceğiz. Yemek masasına oturduğunuzda temiz bir formda bakan gözlerine dayanamayarak yemeğinizden küçük bir kesim veriyor olabilirsiniz, bende kendi köpeğime bu usul küçük kaçamakları çok yaptım dostlarım. Elbette her hareket bir deneyimdir. Kendi köpeğim bir hafta evvel hayatını kaybedince yaptığım şeyin aslında çok da âlâ bir şey olmadığını çok sert bir formda görmüş oldum.
Şimdi 10 yaşındayken hayatını kaybeden köpeğim Thorin’de duyduğum hüzün ve vicdan azabını ne kadar az insan çekerse o kadar huzurlu olacağımı hissediyorum. O sebeple, bu içerikte evcil hayvan beslerken nelere dikkat etmeniz gerektiği, neleri yemesinin ziyanlı olacağı üzere sorulara yanıt bulabileceksiniz. Evet, ben de biliyorum boncuk boncuk gözleriyle masadaki yemekten kendine hisse isterlerken çok tatlı olduklarını, lakin o tek lokma bile yaşları ilerlediğinde önemli sıhhat meseleleri yaşamalarına sebep olabilir. O sebeple “onun” uygunluğu için beslenme sistemine dikkat etmek gerekiyor.
Ayrıyeten evcil hayvanlarımız dışında dışarıdaki dostlarımızı da unutmamalıyız. Çöplere attığımız ya da yemeleri için verdiğimiz besinlere çok dikkat etmeliyiz. Meskende kalan yemeği vermek yerine alacağınız mama dışarıdaki dostlarınızı da çok daha fazla keyifli edecektir.
Evcil hayvanınızı nasıl beslemek gerekiyor?
Bu içerikte muteber kaynaklardan yararlanmaya çalıştım. Ayrıyeten kendi köpeğim Thorin’i kurtarmak için verdiğim uğraşlarda veteriner doktorlardan aldığım bilgilere de yer vereceğim. “Amaan şu kadarcık kedi, bunun yediğinden ne olacak” diyerek bir evcil hayvan sahiplenmek çok gerçek bir atılım değil. Tıpkı bir insan bebeği üzere evcil hayvanlarımız da bizim sorumluluğumuzda ve onlara gereksinim duydukları sağlıklı hayatı sunmamız gerekiyor. Marketten en ucuz salamı alıp yedirmek kedi yahut köpeğinizin sıhhatsiz beslenmesine neden olacaktır.
Evcil hayvanınızı nasıl beslemeniz gerektiğine değinmeden evvel nasıl beslememeniz gerektiğine bakalım. Kediler bizi büyük kediler sanıyor olsa da biz kedi değiliz ve bizim farklı bir metobolizmamız var. Bu sebeple bizim sindirebildiğimiz yemeklerle kedi ve köpek dostlarımızın sindirdikleri tıpkı olmuyor. Örneğin bizim afiyetle yediğimiz bir çikolata, köpekler için ölümcül sonuçlar doğurabilir. Onların yemesi gereken besinlerin yer aldığı bir mama, evcil hayvanınızın sağlıklı olmasını sağlayacaktır.
Neden yemek yerine kedi yahut köpek maması vermemiz gerekiyor?
Konutta şöyle bol salçalı bir yemek varken kim napsın köpek mamasını diye düşünebilirsiniz, lakin bu yanlış bir tavırdır. Konutunuza aldığınız arkadaşınız sizden kalanları yemek zorunda değildir. Yemeğinizin içerisinde katacağınız tuz, biber, kimyon, soğan ve çok daha fazla besin dostlarınızın midesine ziyan verecektir. Bu da mide yanması, gastrit, ülser üzere rahatsızlıklara neden olur. Daha da berbatı konutunuzda bulunan besinler muhtemelen kedi yahut köpeğinizin muhtaçlık duydukları besinleri istikrarlı bir formda sunmayacaktır.
Örneğin meskende tavuk vardı ve afiyetle yedikten sonra kemikleri dostunuza verdiniz. Bu, çabucak hemen herkesin yaptığı bir şey, fakat kedi yahut köpeğinizin ağzına bıçak üzere keskin bir şey verdiğinizi unutmamalısınız. Tahminen yıllarca bir şey olmadı fakat aksi biçimde yutulan bir kemik modülü önemli kesilmelere yahut tıkanmalara neden olabilir.
Tüm bu sıkıntılar nedeniyle evcil hayvanlarımıza planlı ve muhakkak bir ölçekte olmak üzere mama yedirmeliyiz. Elbette seçeceğimiz mama da çok değerli. Marketten 15 kilogramı 80 TL’lik mamalar çok da sağlıklı bir alternatif olmayacaktır. Dostunuza alacağınız en sağlıklı mama veterinere danışarak alacağınız mama olacaktır. Kedi yahut köpeğinizin cinsi, kilosu, toplumsal durumu ve muhtemel sıhhat sıkıntılarına nazaran en uygun mamayı ve günlük muhtaçlığını size söyleyecektir. Pekala illa daima mama olmaz ben kendim de besleyeceğim diyorsanız dikkat etmeniz gereken besinler neler? Haydi gelin artık kedi ve köpek dostlarımızın muhakkak yememesi gereken besinlere bakalım.
Kedi ve köpeklerin mutlaka yememesi gereken besinler
- Avokado
- Alkol
- Kahve
- Çikolata
- Soğan ve sarımsak
- Üzüm
- Narenciye (Portakal, limon, mandalina)
- Çiğ et ve yumurta
- Makademya fıstığı
- Süt ve süt eserleri
- Beyaz ekmek
- Çiğ hamur
- Yapay tatlandırıcı (Ksilitol)
Avokado
Son vakitte ülkemizde tanınan olmaya başlayan Avokado meyvesi, içerisinde bulunan yüksek yağ pahası nedeniyle tüylü dostlarımıza ziyan verir. Ayrıyeten içerisinde bulunan büyük ve kaygan çekirdek çok kolay bir biçimde yutulabilir ve tıkanıklığa yol açabilir. Bunun sonucunda da ameliyat gerektirebilir. Avodako dışında şeftali, erik üzere çekirdekli besinlerin hepsi tıkanıklık riski nedeniyle tehlikeli kabul edilmektedir.
Alkol
Kendi beslediğim dostlarımdan gördüğüm kadarıyla kedi ve köpeklerin alkolle ortaları pek güzel değil, lakin kimileri da garip bir halde sevebiliyor. (Arkadaşımın biraya bayılan bir köpeği vardı.) Fakat kedi ve köpekler sarhoşluk tesirlerinde biz insanlara kıyasla çok daha hassas durumdalar. Kiloları bizden daha az olan dostlarımız tıpkı insanlarda olduğu üzere alkol zehirlenmesi yaşayabilirler. Üstelik bu zehirlenme için insanlara nazaran daha az alkol almaları da kâfi olacaktır.
Kahve
Benim üzere sabahları uyanır uyanmaz bir fincan kahve içmeden güne başlayamayan biriyseniz fincanınızın bittiğinden emin olmalısınız. Kahvenin içerisinde bulunan kafein, kedi ve köpekler için son derece risklidir. Kedi ve köpeklerde uyarıcı misyonu gören kahve; kalp atış suratının artmasına, yüksek tansiyona, titremelere ve hatta nöbetlere yol açabilmektedir.
Çikolata
Evcil hayvanlarımıza ziyan veren besinler ortasında tahminen de en bilineni çikolata. Bu tatlı besin, içerisindeki kakao nedeniyle kusma, dehidrasyon, karın ağrısı, kas titremeleri, sistemsiz kalp ritmi, nöbetlere yol açabiliyor. Çikolatanın içerisindeki süt ve şeker yeteri kadar zararlıyken en büyük ziyan kakao bitkisinin içindeki kafein ve teobrominden gelir. Bu sebeple sütlü çikolataya göre bitter çikolata evcil hayvanlarınız için çok daha ziyanlı bir besin.
Soğan ve sarımsak
Allium bitki ailesinin üyeleri olan soğan, sarımsak, pırasa üzere besinler, kedi ve köpeklerinizde kırmızı kan hücrelerine ziyan verebiliyor. Bu da köpeğinizin anemi olmasına sebep olabilir. Bilhassa çiğ ve büyük ölçülerde yenildiğinde önemli sıkıntılar oluşabileceğini belirtelim.
Üzüm (Kuru üzüm dahil)
Son derece zararsız görünen üzüm; kedi ve köpek dostlarımıza son derece ziyanlı tesirler bırakıyor. Yalnızca normali değil kuru üzümde de birebir tesire neden olan rahatsızlıkların başında ise böbrek sorunu yer alıyor. Örneğin içerisinde birkaç kuru üzüm bulunan kurabiyeyi kedinize verirseniz, böbrek yetmezliğine sebep olabilirsiniz.
Narenciye (Portakal, limon, mandalina)
Turunçgiller olarak da bilinen portakal, mandalina, limon, greyfurt üzere meyveleri kapsayan bu kümede bulunan sitrik asit, kedi ve köpek dostlarımızda tahrişe ve merkezi hudut sisteminde oluşacak meselelere neden olabilir. Evcil hayvanlar tarafından alınan bu besinlerin küçük dozları mide rahatsızlığına sebep olurken, ileri dozlarda çok daha önemli olaylarla karşılaşılabilir.
Çiğ et ve yumurta
Son yıllarda çiğ et diyetleri köpeklerde yeterlice tanınan olmaya başladı. Lakin evcil hayvanınıza çiğ et yahut yumurta vermeden evvel çok dikkatli olmanız gerektiğini bilmek gerekiyor. Çiğ et ve yumurtalarda beşerler için de ziyanlı olan Salmonella ve E. coli üzere ziyanlı bakteriler yer alıyor. Ayrıyeten evcil dostlarınıza çiğ yumurta vermek biotin isimli B vitaminini engelleyen “acidin” isimli bir enzim içerir. Bu da dostunuzun derisi ve tüyünde çeşitli problemlerin oluşmasına neden olur.
Makademya fıstığı
Köpeklerin midelerini tahriş edebilecek yüksek yağa sahip bu fıstık çeşidi, tıpkı vakitte nedeni bilinmeyen bir durumdan ötürü köpekler için toksik bir yiyecek. Köpeğinizin beden tartısının kilogramı başına 2 adet fıstık yemek, süreksiz felce sebep olabilir. Ayrıyeten en berbat senaryoda felç, şiddetli halsizlik, mide bulantısı üzere hastalıklara neden olabilir.
Süt ve süt eserleri
Kimi beşerler laktoz intoleransına sahip olduğu için sütü sindirmekte zorlanırlar. Kedi ve köpeklerde ise bu durum çok daha yaygın. Bu sebeple de kedi ve köpeklerin süt, peynir, dondurma üzere besinler tüketmemesi gerekiyor.
Beyaz ekmek
Bu ortalar artan fiyatlarıyla andığımız beyaz ekmekler, evcil hayvanlarımıza zararsız diye verdiğimiz bir besin kaynağı. Lakin ticari ekmeklerin içerisinde bulunan ek besinler evcil hayvanların pankreasına ziyan verir. Bu sebeple dostunuzu güncelerce hastaneye götürmeniz gerekebilir.
Çiğ hamur
Ekmek üretimine az çok hakimseniz bu besinleri şişirmek için maya kullanıldığını biliyorsunuzdur. Evcil hayvanınız çiğ hamur yediğinde midesinde bu besin genişlemeye devam ediyor. Bunun sonucunda da ağrı ve bağırsak yolunda tıkanıklık üzere önemli problemler oluşabiliyor. Ayrıyeten çiğ hamurda bulunan maya, alkol zehirlenmesine yol açabilecek etanol de üretiyor.
Yapay tatlandırıcı (Ksilitol)
Aslında ksilitol bir yiyecek değil, lakin yediğimiz pek çok şeyin içinde bulunuyor. Şeker, sakız, unlu mamüller ve pek çok hazır besinde bulunan bu yapay tatlandırıcı, dostlarımızın kan şekerinin düşmesine ve ileri düzeyde karaciğer yetmezliğine neden olabiliyor.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
