Dünya uzun yıllar boyunca krallıklar ve imparatorluklar halinde yönetildi. Bu tıp monarşilerin kendi içlerinde epey katı kuralları vardır ve olan birden fazla vakit bayanlara ve çocuklara olur. İran şahı Muhammed İstek Pehlevi ile genç yaştan evlenen Prens Süreyya da bu katı kuralların mağdurlarından biri. Prenses Süreyya ile şah ortasında büyük bir aşk olmasına karşın çocuğu olmadığı için boşandı sürgüne gönderildi.
Monarşi, bir veliaht istiyor; şah ve Prenses Süreyya ise aşk istiyordu. Elbette, katı kurallar hakim geldi ve maalesef çiçeği burnunda gelinimiz kendini Avrupa’nın ortasında yeni bir hayat kurtarmaya çalışırken buldu. Avrupa sosyetesi tarafından kabul edilse de basın onu üzgün gözlü prenses olarak andı. Prenses Süreyya kimdir, gelin biraz daha yakından inceleyelim ve bu hüzünlü hikayenin ayrıntılarını görelim.
Avrupa’da eğitim görmüş dünya hoşu bir genç kız:
Tam ismi Soraya Esfandiary-Bakhtiari olan Prenses Süreyya, 22 Haziran 1932 yılında İran’ın İsfahan kentinde doğdu. Annesi Eva Karl Moskova’da doğmuş bir Alman, babası Halil İsfendiyari ise İranlı bir diplomattı. Babası Batı Almanya’da misyon yaptığı için Prenses Süreyya’nın hayatı İran ile Avrupa ortasında geçiyordu.
Prenses Süreyya, eğitiminin büyük bir kısmını Londra’da ve İsviçre’de aldı. Ailesi eğitimliydi ve babasının diplomat olması nedeniyle dünyayı yakından tanıyordu. O periyot tahtta olan Şah Muhammed İstek Pehlevi’nin ablası ile tanıştıktan sonra tüm bu özellikleri ve hoşluğu, onun şahın eş adayı olmasını sağladı.
“Şah seni çok sevdi. Onunla evlenmeye hazır mısın?”
Daha evvel bir defa evlenmiş olan İran Şahı Muhammed İstek Pehlevi’nin bir kızı vardır fakat ondan sonra tahta geçmesi için bir erkek evlada muhtaçlığı vardır. Bu nedenle aile, şaha kız bakmaktadır. Şahın ablası Londra’da Prenses Süreyya ile tanıştığı vakit aradıkları gelini bulduklarını düşündü ve onu İran’a geri dönmek için ikna etti.
Prenses Süreyya İran’a geldiği vakit ismine büyük bir ziyafet düzenlendi. Şah aslında onun fotoğrafını daha evvel görmüş ve beğenmişti. O geceki yemekte hem Prenses Süreyya hem de şah ve ailesi birbirine ısındı. O akşam Süreyya’nın babası yanına gelerek “Şah seni çok sevdi. Onunla evlenmeye hazır mısın?” diye sordu. Karşılık olumluydu. Çift, sonraki gün nişanlandıklarını duyurdular.
Prenses Süreyya, İran Şahı Muhammed İstek Pehlevi ile evleniyor:
18 yaşında genç bir kız olan Prenses Süreyya, düğünden çabucak evvel tifo hastalığına yakalandı ve süreksiz olarak yatalak kaldı. Ayağa kalkmaya başladığı vakit düğün hazırlıkları da başladı. Süreyya’nın gelinliği, Christian Dior tarafından tasarlandı. Altınlar, pırlantalar, metrelerce ipek kumaş derken gelinlik oldu 30 kilo.
Şimdi tam olarak güzelleşmemiş prensesin en azından düğün gecesini atlatabilmesi için tabipler gelinliğin içine yün yelek ve yün çorap giymesini önerdiler. Hava karlı ve soğuk olduğu için şah, gözü üzere baktığı nişanlısı için sarayı odun sobalarıyla donattı. Gelinliğin kilolalarca tartısından bunaldığı vakit ise hizmetçiler gelinliğin fazlalıklarını kesiverdi ve sonunda Prenses Süreyya biraz olsun rahatladı. Düğün, 12 Şubat 1951 tarihinde meselesiz bir formda gerçekleşti.
Ondan her vakit bir erkek çocuk beklendi:
Prenses Süreyya ve İran Şahı Muhammed İstek Pehlevi birbirlerini sahiden seviyorlardı. Lakin bu evliliğin asıl gayesi aşikardı, şaha bir erkek çocuk vermek. Her vakit beklense bile birkaç yıl çocuk baskısı pek yapılmadı. Lakin 1954 yılında, tahtın varisi olarak görülen şahın kardeşi Ali İstek Pehlevi ölünce işler kızıştı.
İran Şahı Muhammed İstek Pehlevi’nin ölmesi durumunda kardeşi Ali İstek Pehlevi tahta çıkacaktı. Şahın çocuğu olmasa bile güzel bir seçenekti. Lakin 1954 yılında bindiği uçağın düşmesi sonucu hayatını kaybedince İran tahtı varissiz kaldı. Bu durum kabul edilemezdi, edilmedi de. Şah ve Prenses Süreyya, 1958 yılında boşandılar.
Üzgün gözlü prensesin sürgün yılları:
Şahtan boşandıktan sonra İsviçre’ye sürgüne gönderilen Prenses Süreyya, burada rahat bir hayat yaşamaya başladı. Zira ne olursa olsun aslında İran Şahı Muhammed İstek Pehlevi onu çok seviyordu ve yardım gönderiyordu. Avrupa’da basının büyük ilgisini çeken Prenses Süreyya; üzgün gözlü prenses olarak isimlendirildi.
Çok hoş bir bayandı, üzerinde doğunun mistik havasını ve süper mücevherlerini taşıyordu. Kısa mühlet içinde Avrupa sosyetesi içine kabul edildi. Balolara, davetlere katılıyordu. Hatta 1965 üretimi Franco Indovina imzalı The Three Faces oynayarak kısa bir oyunculuk mesleğine bile imza attı.
Prenses Süreyya daha sonra hiç evlenmedi fakat Franco Indovina ile bir bağlantısı olduğu biliniyordu. Şanssız prensesin yüzü yeniden gülmedi ve Indovina, 1972 yılında meydana gelen uçak kazasında hayatını kaybetti. Üzgün gözlü prensesin sıkıntısı bitmiyordu.
Prenses Süreyya, sürgünde tek başına:
Prenses Süreyya’nın durumu yeterliydi zira şah tarafından verilen yüklü ölçüde aylıkla geçiniyordu. Derken 1979 yılında İran İslam İhtilali yaşandı ve İran monarşisi tepetaklak edildi. Bu durum direkt olarak prensesi etkiledi zira kendisine verilen aylık büyük oranda azaldı. O denli ki sahip olduğu pek çok mücevheri satmak zorunda kaldı.
Prenses Süreyya, 25 Ekim 2001 tarihinde 69 yaşındayken Paris’te kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Öldüğünde yalnızdı. Eşyalarının büyük bir kısmı satıldı, geri kalanı devlet tarafından alındı. Bazılarına nazaran Prenses Süreyya’nın ahı tuttu ve veliaht peşinde koşan şah ailesi, ellerindeki idareden de oldu.
İran şahına çocuk veremediği için sürgüne gönderilen üzgün gözlü Prenses Süreyya kimdir sorusunu yanıtladık ve bu kıssa hakkında merak edilen ayrıntılardan bahsettik. Kimbilir dünyanın farklı noktalarında yaşanan daha birçok bu türlü dram vardır.
