Çocuklara yönelik istismar konusunda hassas olduklarının altını çizen Radyo ve Televizyon Üst Şurası (RTÜK), uzmanlarla bir ortaya gelerek çocukların korunmasına yönelik farkındalığı arttırmayı amaçladıklarını açıkladı. RTÜK, hazırlanan bu rehberin; çocuk haklarına hassas, çocuğun düzgünlüğünü gözeten çocuk dostu olarak nitelendirilebilen bir medya ortamının oluşturulmasına katkı sağlanmasının hedeflendiğini lisana getirdi.
Çocuk haklarının çok istikametli bir alan olduğunu söz eden yetkililer, çocuk dostu bir medya ortamı oluşturulabilmesi için farklı disiplinlerden alanında uzmanlarla bir ortaya gelindiğini ve sonucunda ulusal ve memleketler arası basın ve habercilik prensiplerinin titizlikle oluşturulduğunu aktardı.
Çocuk dostu yayıncılık rehber ikeleri nedir?
RTÜK’ün, geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği çocuk dostu yayıncılık çalıştayında yer alan akademisyenler, meslek birlikleri ve medya temsilcilerinin katkılarıyla “Çocuk Dostu Yayıncılık Rehber İlkeleri” oluşturuldu. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Kontrat ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın temel alınarak oluşturulan rehber, yayıncılıkta karşılaşılan rastgele bir çocuk istismarı ya da çocuk hak ihlallerinin önüne geçilmesi için hazırlandı.
Yakında tamamının kamuoyuyla paylaşılacağı rehbere nazaran RTÜK onaylı yayınların uyması gereken prensiplerden öne çıkan kimi hususlar yayınlandı.
Rehbere nazaran bir içeriğin çocuk dostu yayıncılık unsurlarına uyması için;
- Çocuğa yönelik ihmal ve istismar ile ilgili içeriklerden oluşan haber ve programların sunumunun çocukların bilişsel ve duygusal gelişimlerine olumsuz tesir edeceğinin unutulmaması, içeriklerin bu hassasiyet göz önünde bulundurularak hazırlanması,
- Çocuk istismarı ve ihmaline yönelik yayınların uzun periyodik ve ağır biçimde verilmesinin duyarsızlaşma ve olağanlaştırma oluşturabileceğinin unutulmaması,
- İstismar olayının yaratacağı her türlü fizikî, ruhsal vb. tesirlere değinerek olayın ciddiyetini kesin olarak aktaran bir lisan tercih edilmesi,
- Çocuğa yönelik ihmal ve istismara ait haber içeriklerinde çocuk gelişim uzmanı, mevzuya yönelik çalışmaları bulunan toplumsal hizmet uzmanı, psikolog, ruhsal danışman yahut avukat üzere alanında uzman şahısların mevzuya ait görüşlerinin alınması, maksat kitlenin farkındalığının artırılmaya çalışılması ve önleyici-koruyucu önlemlerin neler olabileceğinin tartışılması,
- Medya içeriklerinde çocukların sadece ihmal ve istismar haberleriyle değil eğitim, sanat, kültür, spor üzere alanlardaki başarılarıyla gündeme getirilmesi,
- İstismara maruz kalan çocukların mahvolmuş olduğu imasının yapılmaması, istismara uğramış olmanın ömür uzunluğu taşınacak bir etiket olmadığının belirtilmesi,
- Şahsî dataların korunması kapsamında, haberlerde ve gündüz jenerasyonu programlarında yer alan olay örgülerinde çocuk haklarının ihlal edilmemesi,
- Sansasyonel, çarpıcı manzara ve seslere yer verilmemesi, olayların magazinsel hale getirilmeden sunulması,
- İstismar hatalarının karşılığında verilen ceza örneklerine değinilerek ve fikri takip prensibi gözetilerek cezai müeyyide sonucunun kamuoyu ile paylaşılması yoluyla caydırıcılık algısının arttırılması,
- Çocukların bedensel kelam hakları göz önünde bulundurularak özellikle bebeklerin ve çocukların, bir sempati ögesi olarak dahi olsa vücutlarının teşhir edilmemesi, çocukların yetişkin üzere temsil edilmemesi gerekiyor.
