Şimdi çocukken, dedesinin Sovyet önderlerine aşçılık etmesinden dolayı işi mutfağından öğrenme fırsatı bulan, geçim sorunu yaşadığı devirde taksicilik yapan ve günümüzde tüm dünyanın Ukrayna’yı işgal etmesinden ötürü sıklıkla konuştuğu isim; Vladimir Putin.
Bugün sizlerle Putin’in çocukluk periyodu, gençlik yılları ve KGB ajanlığından devlet başkanlığına kadar uzanan hayat kıssasını ele alacağız. Hazırsanız; uşankalarınızı bağlayın, başlıyoruz.
Putin, olmak istediği yerde; Sovyetler Birliği’nde dünyaya geldi
Sağ baştan; Putin’in dedesi, annesi ve babası
Tam ismiyle Vladimir Vladimirovich (Viladimiroviç) Putin; günümüzdeki ismiyle St. Petersburg (Sankt Petersburg), Sovyetler Birliği Dönemi’ndeki ismiyle Leningrad kentinde 7 Ekim 1952 tarihinde Vladimir Spiridonoviç Putin & Maria Ivanovna Shelomova çiftinin üçüncü ve en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi.
Putin dünyaya geldiğinde Sovyetler Birliği şimdi dağılmamıştı (SSCB 1991 yılında dağıldı). Putin’in dedesi, Sovyetler Birliği’nin kurucusu Vladimir Lenin ve Josef Stalin’e aşçılık yapmış, rejime gönülden bağlı bir insandı.
Hayata kaybederek başladı, kaybetmeyi şimdi çocukken öğrendi
Vladimir Putin 6 yaşında, annesiyle birlikte
Putin, küçük ağabeyini difteriden kaybederken; büyük ağabeyini ise cephede kaybetti ve ailenin tek çocuğu olarak büyüdü. Annesi, rejim için askerî üretim yapan bir fabrikada çalışırken; babası ise denizci bir Sovyet askeriydi. Dedesini de dahil edecek olursak; Putin’in rejim sevdasıyla büyüdüğünü çarçabuk söz edebiliriz.
Bu ortada Putin; şimdi doğmadan evvel, birtakım akrabalarını Alman işgalinde kaybetmiş ve bu kayıpları çocukken öğrenmişti. Tüm bu gelişmelerin Putin’de bir tesir bırakması kaçınılmaz üzere duruyor.
Putin’in ilkokul ve lise çağları
Putin, birinci sırada soldan dördüncü sırada
Zeki bir öğrenci olarak tanınan lakin asla ön plana çıkmayan Putin, ilkokul çağında sambo ve judo üzere dövüş sporları ile ilgilendi. Lise periyodunda de akıcı düzeyde konuşabilecek kadar Almanca öğrendi. Lise devrinde öğrendiği Almanca, ilerleyen yaşlarda kendisine çok büyük yararlar sağlayacaktı.
Lise çağından sonra partinin tavsiyeleri ve üniversite eğitimi
Putin, ailesiyle birlikte
Liseden sonra partiye istişaresi üzerine Putin, hukuk eğitimi almaya karar verdi ve Leningrad Devlet Üniversitesi’nde lisans eğitimine başladı. Putin, 1975 yılında Leningrad Devlet Üniversitesi’nden hukuk kolunda lisans ve iktisat alanında yüksek lisans eğitimini tamamlayarak mezun oldu. Burada tanıştığı Hukuk Profesörü Anatoly Sobchak, hayatını en çok etkileyen isimlerden biri oldu
Putin’in ağır ömründe yaşadığı evlilik
Putin’in Shkrebneva ile evliliği
Vladimir Putin, 28 Temmuz 1983’te Lyudmila Shkrebneva ile evlendi. Bu evlilikten Mariya ve Yeketarina isminde iki kız çocuğu oldu. Kestirim edeceğiniz üzere tıpkı Putin üzere, ailesi de son derece gizemlidir.
KGB’ye girişi ve Almanya’da vazife alması
Putin’in Doğu Almanya’da kullandığı kimliği
Putin, üniversiteden mezun olur olmaz Sovyetler Birliği’nin istihbarat ve saklı servisi olan Komitet Gosudarstvennoy Bezopasnosti ya da hepimizin de bildiği ismiyle KGB’de hizmet vermeye başladı. Putin’in KGB’deki kod ismi ise Platov’du.
Putin, birinci olarak Almanca da bilmesinden dolayı KGB bünyesinde Doğu Almanya’da görevlendirildi. KGB casusu olarak misyon yaparken, kimliğini gizlemek için tercüman kimliği taşıdı. Berlin Duvarı yıkıldığı vakit Putin, Sovyet evraklarını yakmakla meşguldü. KGB binasını basıp yerle bir etmek üzere olan müthiş kalabalığa karşı yaptığı “artık çabucak buradan ayrılmazsanız üzerinize ateş açacağız” uyarısı ile devleti ismine kapalı evrakları korudu ve imha etme fırsatı buldu. Ülkesine döndüğü vakit da devlet nişanı ile ödüllendirildi. Putin’in Almanya yılları ortasında bu olaydan öteki ayrıntılı bilgi bulunmuyor.
KGB raporlarında Vladimir Putin
Yıllar sonra ortaya çıkan KGB raporlarında Putin’den; “zeki, çok zeki, keskin bir zekası var lakin ekseriyetle olayların doğurabileceği sonuçlar hakkındaki önsezisi zayıf, bundan dolayı dehşetli adımları atarken bile hamasetli görünebiliyor. Ayrıyeten serinkanlı, tıpkı bir buzdolabı gibi” diye bahsediliyor.
Putin’in ülkesine geri dönüşü ve meslek basamaklarında yükselmeye başlaması
Vladimir Putin ve kızları
Sovyetler Birliği’nin 1991 yılında dağılmasıyla Vladimir Putin, ülkesine geri döndü. KGB’den yarbay rütbesindeyken istifa eden Putin, bu periyotta taksicilik bile yaptı. Üniversiteden hocası olan Hukuk Profesörü Anatoly Sobchak, St. Petersburg kentinin seçilmiş birinci belediye lideri olduğunda, Putin’i de yardımcısı olarak atadı.
Putin, edindiği siyasi etrafın birinci defa yararını gördü
Putin, belediye lider yardımcılığı görevindeyken hayali ihracata göz yumduğu ve 93 milyon dolarlık bir kâra ortak olduğu müfettişlerce belgelenmesine ve misyondan uzaklaştırılma kararı verilmesine karşın; edindiği siyasi dostluklar ve geçmişi aracılığıyla bu işten sıyrıldı.
Putin, bir daha hiç ayrılmamak üzere devlet idaresine katılıyor
Vladimir Putin, 26 Mart 1997’de Devlet Lideri Boris Yeltsin’in imzasıyla, yakın etrafı tarafından verilen referanslar sonucunda Genelkurmay Lider Yardımcısı olarak atandı.
İsminin medya tarafından duyulmaya başlanması ile Putin’in geçmişi de araştırılmaya başlandı. Bu araştırmalar sonucunda 27 Haziran 1997’de Putin’in yazdığı birtakım tezlerin intihal (kopya ya da çalıntı) olduğu argüman edildi. Putin, argümanlar karşısında kendisini “intihal değil, atıf” diyerek savundu. Tez Komitesi de olay hakkında“intihal değil, atıf” olarak karar verdi.
Putin, belediyedeki soruşturmanın akabinde bu olaydan da sıyrıldı. Güya sihirli ve kapalı bir el, Putin’i her daim her şeyden koruyor ve devlet başkanlığı için hazırlıyor üzereydi.
Putin, FSB’nin başına geçerek son stajını da tamamladı
Vladimir Putin’in FSB yılları
Vladimir Putin, süratli bir halde devlet idaresi konusunda eğitimler alıyordu ve son durağı da kapatılan KGB’nin yerini alan Federal Güvenlik Servisi (FSB – Federalnaya Slujba Bezopasnosti)’ne lider olarak atanmak oldu. Buradaki başarısıyla da üstlerinden tam not almayı başardı.
Vladimir Putin, devlet yöneticiliğine giriş yapıyor
Vladimir Putin, 1999 yılında 9 -16 Ağustos tarihleri ortasında 1 hafta boyunca başbakan yardımcılığı ve başbakan vekilliği misyonlarını üstlendi. Birçok kere sav edildiği üzere, bilinmeyen eller Putin’i devlet idaresi için hazırlamışlar ve bu hazırlıkların sonuç verip vermediğini deneyerek görmek istiyorlar üzereydi.
Putin, son sefer test ediliyor; Vekâleten Devlet Lideri Vladimir Putin
Vladimir Putin’i devlet lideri yapan kişi olarak tarihe geçen Boris Yeltsin; sağda
16 Ağustos 1999 tarihinde başbakan olarak vazife yapmaya başlayan Vladimir Putin, devrin Devlet Lideri Boris Yeltsin’in 31 Aralık 1999’da istifa etmesinin akabinde anayasa gereği 3 ay boyunca yeniden vekâleten ancak bu sefer devlet başkanlığı vazifesini üstlendi. Yeltsin, istifa ederken açık bir halde yeni devlet lideri olarak Putin’i işaret etmişti. Putin ise bu anı yıllar sonra “asla hazır olduğumu hissetmiyordum” diyerek özetledi.
Putin’in, 31 Aralık 1999’da imzaladığı birinci kararname, vazife mühleti dolan cumhurbaşkanlarının ve ailelerinin soruşturulmasını engelleyen bir kararname oldu. Bu hamleyi, vazifedeyken hakkında rüşvet savları çıkan Yeltsin’i korumak için yaptığı tez edildi.
Putin, birinci defa atama değil; seçimle mevki sahibi oluyor: Devlet Lideri Vladimir Putin
Halef selef anı
3 aylık vekâleten devlet başkanlığı vazifesi sona erdikten sonra yapılan devlet başkanlığı seçimini birinci çeşitte %50’den fazla oy alarak kazanan Vladimir Putin, hayatı boyunca birinci kere atama kararıyla değil; seçimle bir mevki kazandı ve devlet başkanlığı koltuğuna oturdu.
Putin’in Çeçen terör örgütlerine karşı kazandığı zafer ve artan popülerliği
Putin’in Çeçenistan zaferi
Putin, seçimi kazandıktan sonra pek çok gelişme yaşandı. Bağımsız bir devlet olma talebinde bulunan Çeçenler, Rusya’dan istediği yanıtı alamayınca 2002 yılında Moskova Tiyatrosu’nda 850 vatandaşı rehin aldı.
170 kişinin hayatını kaybettiği bu rehine operasyonuna Putin’in kararlılığı damga vurdu. Yaşanan bu olaydan sonra Putin hem Çeçenler hem de Rus halkı üzerindeki otoritesini sağlamlaştırdı. Yaşananların akabinde 2004’te yapılan seçimleri Putin, %71 oyla kazanarak devlet başkanlığına bir devir daha devam etme hakkını elde etti.
Kimi çevrelerce rehine olayının Putin ve saklı ellerin “Putin’in Çeçenistan siyasetini sertleştirebilmesi ve seçimi kazanabilmesi için” hazırladığı ve bundan çıkar sağladığı argüman edildi lakin bu argümanlar iddia edeceğiniz üzere ispatlanamadı.
Medvedev ile vazife değişimi
Dmitri Medvedev, sağda
Vladimir Putin, 2008 yılında anayasa gereği devlet başkanlığına aday olamadı. Bundan dolayı en güvendiği isimlerden biri olan Dmitri Medvedev’in devlet lideri olmasını istedi. 2012 yılına kadar devam eden süreçte Dmitri Medvedev, devlet başkanlığı misyonunu üstlenirken; Vladimir Putin ise başbakan olarak vazife aldı. Bu süreç, dünya tarafından genelde Tandemokrasi olarak anılır. Tandemokrasi sözü, 2 kişilik bisiklet manasına gelen “tandem” sözünden türemiştir.
Kestirim edeceğiniz üzere yeniden devlet lideri olan isim Vladimir Putin’di. Yalnızca anayasa gereği Medvedev, devlet lideri seçilmişti.
Putin, günümüze kadar süregelen devlet başkanlığı periyoduna başladı
Anayasa gereği vazifesi 4 yıllığına kâğıt üzerinde Medvedev’e bırakan Putin, 4 Mart 2012’de %63,6 oyla tekrardan devlet başkanlığı vazifesine geçti. Olağan kaidelerde Putin’in vazifesi 2020’de sona ermeliydi ama yapılan anayasa değişikliği ve referandumda alınan halk onayı ile Vladimir Putin, şayet isterse 2036 yılına kadar devlet başkanlığı misyonunda bulunabilecek.
Vladimir Putin’in özel hayatına dokunan yanıyor
Alina Kabaeva
Nisan 2008’de Moskovsky Korrespondent Gazetesi, Vladimir Putin & Lyudmila Shkrebneva çiftinin boşandığını ve Putin’in Alina Kabaeva ile nişanlandığını sav etti. Gazetenin bu argümanı reddedildi. Kısa bir vakit sonra gazete, devlet tarafından kapatıldı. Boşanma savlarından 5 yıl sonra, 2013 yılında çiftin boşandığı resmî olarak açıklandı.
Yeniden Putin’in özel hayatı ile ilgili olarak; annesinin öteki bir bayan olduğu ve annesi olduğu tez edilen bayanın Gürcistan’da yaşadığı sav edildi. İddiayı lisana getiren ve araştırmak için hazırlık yapan gazeteciler kuşkulu bir formda hayatlarını kaybettiler.
Vladimir Putin’in politik görüşü
Vladimir Putin, birçok konuşmasında Sovyetler Birliği’ni öven cümleler kullandı ve kullanmaya da devam ediyor. Putin’in içerisinde bugün hala bir Sovyetler Birliği aşkı olduğunu açıkça tabir edebiliriz. Bugün şahit olduğumuz Ukrayna işgalini de bu aşka dayandırabiliriz.
Vladimir Putin; komünizm olmaksızın Rusya’ya Sovyetler Birliği Dönemi’ndeki gücünü kazandırmaya çalışıyor. Bu mevzuda sık sık ülkesindeki komünist görüşlü vatandaşları tarafından da eleştiriliyor. Batıya düşman olmadan batıya karşı ülkesinin menfaatlerini savunmak olarak tanım ettiği bu siyasete post-sovyet ismi veriliyor.
ABD Seçimleri’ne müdahale argümanları
2016 yılında ABD’de gerçekleştirilen başkanlık seçimlerinde Hillary Clinton’ı karalama ve Donald Trump’ın kazanması için Putin’in çeşitli denemeler ve çalışmalar yaptığı argüman edildi. Hem Putin hem de Trump bu argümanları reddetse de; 2018’de Putin bir konuşmasında, “vatansever düşünen kimi Rus kimliği taşıyan bireylerin ABD seçimlerine müdahale etmiş olması elbette mümkündür” açıklamasını yaptı.
Putin daha sonra bu açıklamasını, “Rus değil; Rus vatandaşlığı taşıyan Tatarlar, Ukraynalılar ve Museviler” olarak düzeltse de, ABD Seçimleri’ne Rus müdahalesi uzunca bir mühlet tartışılmıştı.
Her bahiste olağanüstü bir adam imajı
Vladimir Putin, devlet lideri olduğu birinci günden itibaren devlete ilişkin yazılı ve görsel medyayı kullanarak kendisi hakkında “mükemmel bir adam” imajı yarattı. Daha sonra devlete ilişkin olmayan özel medyayı da denetim altına alarak bu siyasete devam etti. Medyada yaratılan imaja nazaran, Putin her şeyden anlar, her şeyle ilgilenir, her şeyde en yeterlidir. Örneğin çok âlâ avlanır, çok uygun buz hokeyi oynar, F1 aracı kullanır, planöre biner…
Vladimir Putin’in bu imajı yaratmasının altında yatan bir sebep de milletine “Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra da hala güçlüyüz” bildirisini verebilmektir. Putin, bu sayede Rusya’nın güçlü bir lidere sahip olduğunu ve eski ihtişamlı günlere dönebilecekleri konusunda iletiler verir.
Milletlerarası saygınlığı ve dünyanın yansısı
Vladimir Putin, seversiniz ya da sevmezsiniz; birçok kere aldığı mükafatlar ile dünyanın en tanınan devlet lideri olduğunu ispat etti. Time tarafından yılın insanı ve Forbes tarafından da pek çok defa yılın en güçlü insanı seçildi. Bununla da yetinmeyip birçok kurum ve kuruluş tarafından da onore edildi.
Putin, medya üzerinden izlediği siyaset sayesinde dünyanın pek çok ülkesinde en çok tanınan ve en beğenilen yabancı önderler listesinde dorukta bulunuyor.
Rus tipi denetimli demokrasi ve Putin
Vladimir Putin oy kullanma süreci esnasında
Vladimir Putin, ülkesi ve dünya tarafından ekseriyetle sert idaresinden dolayı “Demir Yumruk” olarak tabir ediliyor. Hatta idareyi teslim aldığı birinci vakitlerde Rus oligarklara karşı izlediği sert tavır ile halkın da sevgisini kazanmıştı.
Daha sonra militarist siyasetleri, halktan bu bahiste alamadığı kâfi takviye ve muhalefete karşın girdiği her seçimi de kazandı. Enteresan bir halde Vladimir Putin’in 2002’den beri girip kazandığı her seçim hakkında AB ve çeşitli örgütler “güvensizlik ve şaibe” raporları hazırladı.
Rus tipi denetimli demokraside dikkat çeken bir öteki konu ise birçok muhalif gazeteci ya da siyasetçinin değişik vakitlerde, ekseriyetle zehirlenme ya da kalp krizi gerekçesiyle hayatlarını kaybetmesi oldu.
Vladimir Putin hakkında son notlar
Sabah, Yeni Akit ve Ulusal Gazete başta olmak üzere kimi gazeteler, o günlerde Vladimir Putin’in müslüman olduğunu yazdılar.
Vladimir Putin’i anlattığımız içeriğimizin sonuna gelirken; kendisinin sıkı bir Ömer Hayyam hayranı olduğunu, bir röportajında Rus gazetecilere “Ömer Hayyam’ı mutlaka okumalısınız” çıkışı dikkat çekmişti. Hatta bu çıkışı ülkemizdeki kimi ana akım medyalarda “Putin kapalı müslüman mı?” sorusuna sebep olmuştu.
Putin’in Sovyet aşkının doğuya dönük değil; batıya dönük olduğunu da belirtmemiz gerekiyor. Kırım’ı ilhak etmesini ve Ukrayna işgalini de bunu destekleyen örnekler olarak gösterebiliriz.
Editör Görüşü
Vladimir Putin, bugün Ukrayna işgalinden dolayı dünyanın en çok konuşulan başkanı olarak öne çıksa da, aslında işgalden evvelki datalarda de (neredeyse lider seçildiği birinci yıldan beri) dünyanın en tanınan devlet lideri pozisyonundaydı. Bugünlerdeki popülerliği ile yalnızca doruktaki popülerliğini arttırdı diyebiliriz.
Vladimir Putin’in bu popülerliğinin savaşı pak kılamayacağını, NATO aksiliği ya da Sovyet sevdasının bile “masum insanların” canından değerli olamayacağını, bugün kelamda barışı savunan birtakım devletlerin birkaç sene evvel yeniden misal kusurları yaptıklarını, en berbat barışın bile en haklı savaştan daha uygun olduğunu sizlerle paylaşmak isteriz.
Pekala ya sizler Vladimir Putin hakkında neler düşünüyorsunuz? Sizce dünyanın en tanınan devlet lideri olmasını neye borçlu? Putin’in devlet lideri olma öyküsünde sizce de kapalı eller var mıydı? Yorumlarda fikirlerinizi belirtebilirsiniz.
Kaynaklar: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 /
