Düşler ile ilgili halk ortasında en efsaneleşmiş gerçeklerden biri, birtakım insanların (hatta her üç şahıstan ikisinin) sıklıkla birebir rüyayı görmesidir. Daima birisinden kaçmaya, okulda bir derse yetişmeye çalıştığımız yahut kabalık bir yerde kendimizi çırılçıplak görmemiz üzere hayaller, gece uykumuzda bozuk plak üzere dönüp durmaya devam eder.
Elbette herkesin gördüğü hayal kendine hastır lakin yapılan araştırmalar, daima tekrar eden hayallerin birçok kişi tarafından görüldüğünü gösteriyor. Pekala makul aralıklarla ortaya çıkan, daima birebir senaryolara şahit olduğumuz düşlerin, bizlere psikolojimizle ilgili birtakım şeyleri söylemeye çalıştığını hiç düşündünüz mü?
Daima tekrarlayan düşler, çoğunlukla eski travmalardan kaynaklanıyor
Biri tarafından kovalanmak, yüksekten düşmek, hazırlıksız imtihana yakalanmak, bir şeyi tekrar tekrar yapmaya çalışmak üzere hayaller, daima tekrar eden düşlerin ortasında en yaygın görülenler. Yani anlayacağınız üzere, bu cins hayallerde rüyayı gören kişi çoklukla daima tehlike altındadır. Kimisi bu düşleri çocukluğundan beri görmeye başlar, kimisi de belli aralıklarla tıpkı şeyleri görmeyi devam eder.
Tüm bu zorluklara göğüs germeye çalıştığımız düşler, aslında gerçek hayatta psikolojimizi olumsuz tarafta etkileyen şeylerin habercisi. Bilim insanlarının yaptığı açıklamalara nazaran bu cins kendini tekrar eden hayalleri, hayatımızın en gerilimli periyotlarında, bir şeyleri çözmekle uğraşırken görüyoruz. Tekrarlayan hayaller, tıpkı vakitte anksiyetenin, his durum bozukluğunun ve en kıymetlisi depresyonun habercisi olabilir.
Yapılan araştırmalar, tekrarlayan hayallerin travmatik olaylardan kaynaklandığını ve bu olayların metaforik bir formda hayallerimize yansıdığını gösteriyor. Örneğin; düşünde daima tsunami gören birisi daha evvel istismara maruz kalmış olabilir. Ya da kendini öbür beşerler içinde çıplak gören birisi, daha evvel son derece utanç verici bir şey yaşamış olabilir. Bu biçim travmatik olaylar beynimizde bir yer ediniyor ve üstünden yıllar geçmesine karşın bo denli anıları tetikleyen en küçük bir olayda, bize endişe ve kaygı verici hayaller olarak geri dönüş yapabiliyorlar.
Uyurken bedeninizde neler olup bittiği hayalleriniz için son derece kıymetli
Psikanaliz biliminin kurucusu Sigmund Freud, 1899 yılında yayımladığı Düşlerin Yorumu isimli kitabında, fizikî hareketlerin hayal ile son derece irtibatlı olduğunu belirtir. Örneğin uyurken kolunuzu bedeninizin altına alırsanız, kolunuz bir mühlet sonra uyuşmaya başlayacaktır ve kolunuzun kesildiği bir hayal görmek son derece muhtemel hale gelir. Yeniden birebir formda dışarıda gürültülü bir ses varken uyuyorsanız, bu gürültülü yüksek ses size kendini bir savaş sahnesindeymişsiniz üzere düşünüzde gösterebilir.
2018 yılında İsrailli araştırmacılar, Freud’un bu teorisini doğrulayacak nitelikte bir araştırma yaptı. İnsanların uykularını ve hayallerini tahlil eden araştırmacılar, kimi hayallerin fizyolojik olaylarla açıklanabileceğini ortaya koydu. Örneğin; inceleme altına alınan adayların ortasında hayalinde dişlerinin döküldüğünü gören bir kişinin uyurken dişlerini sıktığı, kendini daima çıplak gören birinin de hayli bol pijamalar giydiği ortaya çıktı.
