Tarih, şimdiye dek bilinen haliyle binlerce, milyonlarca değerli olaya ve ana şahit oldu. Bu olayların kimileri NASA’nın yaptığı keşifler üzere kainatın ve insanlığın bahtına direkt tesir ederken kimileri ise devletler ortası antlaşmalar üzere toplumları tesiri altına aldı.
Tarihte Bu Hafta ismiyle her hafta sizlerle buluşturduğumuz bu seride, içinde bulunduğumuz hafta tarihte neler yaşandığını, haftanın her günü için iki kıymetli olayı seçerek derliyoruz. Bu hafta, 1925’te Şapka ve Kıyafet Devrimi’nin gerçekleşmesinden Türkiye İş Bankası’nın kurulması üzere birçok tarihi gelişme karşımıza çıkıyor. İşte Tarihte Bu Hafta serisinin 22-28 Ağustos haftasında gerçekleşen birtakım değerli olaylar:
Tarihte Bu Hafta:
22 Ağustos:
1926: Yunanistan idaresi, Yeoryos Kondilis idaresindeki darbe sonucunda düştü:
1896’da Yunan ordusuna istekli olarak katılan ve başarılı bir askeri mesleğin sonucunda üst rütbelerde vazife alan Yeoryos Kondilis, 1923’te siyasete atıldı. 1924 yılında birkaç ay boyunca bakan olarak misyon yapan Kondilis, 1926’da periyodun başkanı Theodoros Pangalos’un diktatörlüğüne yaptığı darbeyle yeni bir hükümetin adımlarını atmış oldu.
1969: ABD’de meydana gelen Camille Kasırgası, 256 kişinin vefatına sebep oldu:
ABD tarihinin görmüş olduğu en tesirli kasırgalardan biri olan Camille Kasırgası, birinci olarak 14 Ağustos 1969’da Küba’da fark edildi. Günler içinde 280 km/s sürate ulaşan Camille, Kategori 5 olarak tanımlanan dört kasırgadan biri olma özelliğini taşıyor. Camille Kasırgası, 22 Ağustos’ta tesirini yitirdiğinde beraberinde 256 kişiyi götürdü ve 10 milyar dolar civarında maddi hasar meydana getirdi.
23 Ağustos:
1305: Cesaretli Yürek sinemasının ilham kaynağı olan William Wallace, idam edildi:
1995’te vizyona giren ve Mel Gibson tarafından yönetilen Yürekli Yürek sinemasının ilham kaynağı olan tarihi kişilik William Wallace, Kral 1. Edward periyodunda İskoçya’da doğdu. İngiltere’ye karşı gerçekleştirilen direnişte büyük rol oynayan Wallace, bu bağlamda İskoçya’nın ulusal kahramanı ilan edildi. 5 Ağustos 1305’te İngiliz ordusuna teslim edilen William Wallace, vatan hainliğiyle suçlanarak 23 Ağustos’ta çıkarıldığı mahkeme sonrasında idam edildi.
1925: Şapka ve Kıyafet İhtilali, Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Kastamonu’da başlatıldı:
Mustafa Kemal Atatürk tarafından düzenlenen ve Türk halkının çağdaş dünyaya ayak uydurmasının sadece bir adımı olan Şapka ve Kıyafet İhtilali, halka birinci sefer Mustafa Kemal Atatürk’ün Kastamonu ziyareti sırasında anlatıldı. Kastamonu’ya beyaz bir şapka takarak gelen Atatürk, halkı teşvik etmek için tüm devlet kurumlarında da kanunun uygulanmasını uygun gördü.
24 Ağustos:
1995: Microsoft, Windows 95’i tanıttı:
Teknoloji dünyasının dev ismi Microsoft’un 1995’te dünyaya tanıttığı Windows 95, satışa çıktığı devir son derece büyük bir muvaffakiyet elde etti. Microsoft’un birinci 32 Bit işletim sistemi olan Windows 95, bugün tüm kullanıcıların işine yarayan “sağ tık” fonksiyonunu barındıran birinci işletim sistemi olma özelliğini taşıyor. Bu işletim sisteminin sistem ihtiyaçları ise 4 MB RAM, 50 MB depolama alanı ve 16 MHz 32 Bit işlemciydi.
2011: Steve Jobs, kurucusu olduğu Apple’dan istifa etti:
Teknoloji dünyasının dahi ismi Steve Jobs, 1976’da üç kurucusundan biri olduğu Apple’dan takvimler 24 Ağustos 2011’i gösterdiğinde istifa etti. Apple’ı bir dev haline getirdikten sonra tüm sevenlerini üzecek kararını bir mektupla açıklayan Jobs, mektubunu noktalarken CEO olarak seçilmesi için ise Tim Cook’u önerdi. Konsey, Jobs’ın talebini kabul ederek istifanın akabinde Apple’ın CEO’su olarak Tim Cook’u seçti.
25 Ağustos:
1980: Zimbabve, Birleşmiş Milletler’e katıldı:
Denize kıyısı olmayan bir Afrika ülkesi olan Zimbabve Cumhuriyeti, 1893’te kurulan sömürge sistemiyle birlikte İngiliz göçmenlerin durak noktası haline geldi. Kurulan bu sistemle birlikte 1911’de Kuzey Rodezya ve Güney Rodezya olarak ikiye ayrılan bölge, 1965 yılında azınlık bir küme tarafından kurulan hükümet ile birlikte tek taraflı bağımsızlık elde etti. Tam bağımsızlığını 1980’de elde eden Zimbabve, bu tarihten itibaren Birleşmiş Milletler üyesi bir Afrika ülkesi olarak tarihteki yerini tazeledi.
2012: Ay’a birinci ayak basan insan olarak tarihe geçen Neil Armstrong, 82 yaşında hayatını kaybetti:
Amerikalı astronot, uzay mühendisi ve profesör Neil Armstrong, üniversite eğitimini Uzay Mühendisliği kısmında tamamladıktan sonra NASA’ya başvurarak mesleğinin birinci adımını attı. Birinci uzay seyahatini Gemini 8 aracıyla gerçekleştiren Armstrong, 20 Temmuz 1969’da Apollo 11 ile çıktığı misyonda Ay’a ayak basan birinci insan oldu. İsmini tarihe altın harflerle yazdıran Armstrong, Ağustos 2012’de geçirdiği ameliyattan birkaç hafta sonra hayatını kaybetti.
26 Ağustos:
1071: Sultan Alp Arslan’ın idaresindeki Selçuklu ordusu, Bizans ordularına karşı galip geldi.
26 Ağustos 1071’de Büyük Selçuklu ve Bizans ortasında gerçekleşen Malazgirt Meydan Muharebesi, Türk’lerin Anadolu tarihinin başlangıcı olarak tarihe geçti. Türklere Anadolu’nun kapılarını açan tarihi olay, Haçlı Seferleri ve Osmanlı İmparatorluğu’na uzanan koca bir tarihin başlangıcı oldu.
1924: Türkiye İş Bankası kuruldu:
Cumhuriyet tarihinin birinci ulusal bankası olma özelliğini taşıyan Türkiye İş Bankası, 1924’te Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla kuruldu. Ferdî ve ticari bankacılık hizmeti sunan en büyük özel banka olan Türkiye İş Bankası, kurulduğu devirde bankacılığa ek olarak ülkenin gereksinim duyduğu alanlarda yatırımlar yaparak da faaliyetlerini genişletti.
27 Ağustos:
1859: Dünyanın birinci petrol kuyusu Pennsylvania’da açıldı:
Albay Edwin Drake tarafından Pennsylvania’nın Rouseville kentinde açılan birinci petrol kuyusu, günümüz petrol endüstrisinin doğum yeri olarak kabul ediliyor. Vakit içinde bölgenin etrafında keşfedilen yeni petrol damarlarıyla birlikte hem dünya hem de petrol endüstrisi apayrı bir boyut kazandı. Kömürden daha başarılı bir yakıt tipi olarak o devir nakliyat bölümünün de süratle gelişmesine yardımcı olan bu teşebbüs, bir öteki yandan ise büyük bir sorun olarak tarihe geçti.
2003: Mars, Dünya’ya son 60.000 yıl içindeki en yakın konumunda kayıtlara geçti:
Kızıl gezegen, takvimler 27 Ağustos 2003’ü gösterdiğinde gezegenimizle ortasındaki arayı son 60.000 yılın en kısa haline getirerek tarihe geçti. Bu rekora emsal bir kıymeti 2018’de kaydeden NASA, bir sonraki yaklaşımın 2035’te gerçekleşmesini öngörüyor. Mars’ın 2018’de gerçekleştirdiği son yaklaşımında Dünya ile ortasındaki aralık 57,6 milyon kilometreye kadar inmişti.
28 Ağustos:
1963: Martin Luther King, Sivil Haklar Yürüyüşü için toplanan 300.000 bireye konuşma yaptı:
Amerikalı aktivist Martin Luther King’in ikonik konuşmasını gerçekleştirdiği Sivil Haklar Yürüyüşü, Amerika tarihinin en kapsamlı konuşması olarak tarihe geçti. Konuşmasında sivil haklarına, ırkçılığa ve köleliğe dikkat geçen King, çağdaş Amerika’yı şekillendiren isimlerden biri olarak kabul ediliyor. Bahsi geçen konuşma, yapılan bir ankette 20. yüzyılın en güzel konuşması olarak seçildi.
2020: Black Panther karakteriyle akıllara kazınan aktör Chadwick Boseman, 43 yaşında hayatını kaybetti:
MCU’da Black Panther karakterine hayat veren ve birçok ünlü üretimde uzunluk gösteren Chadwick Boseman, 28 Ağustos 2020’de tüm sinema dünyasını hüzne boğarak ortamızdan ayrıldı. Şimdi 43 yaşındayken hayatını kaybeden Boseman, kolon kanserine yenik düşmüştü.
Tarihte Bu Hafta isimli yazı serimizin 22-28 Ağustos kısmı bu haldeydi. Haftalık bir seri olarak sizlerle buluşan bu seriyle ilgili teklif ve görüşlerinizi yorum olarak paylaşmayı unutmayın.
