Tarih, şimdiye dek bilinen haliyle binlerce, milyonlarca değerli olaya ve ana şahit oldu. Bu olayların kimileri NASA’nın yaptığı keşifler üzere cihanın ve insanlığın bahtına direkt tesir ederken kimileri ise devletler ortası antlaşmalar üzere toplumları tesiri altına aldı.
Tarihte Bu Hafta ismiyle her hafta sizlerle buluşturduğumuz bu seride, içinde bulunduğumuz hafta aralığında, tarihimizde neler yaşandığını, haftanın her günü için iki değerli olayı seçerek derliyoruz. Bu hafta, 1923’te Mustafa Kemal Atatürk’ün Cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden Ford’un birinci arabasını üretmeye başlaması üzere birçok tarihi gelişme karşımıza çıkıyor. İşte Tarihte Bu Hafta serisinin 8-14 Ağustos haftasında gerçekleşen kimi değerli olaylar:
Tarihte Bu Hafta:
8 Ağustos:
1933: Küba idaresine darbe uygulandı:
Tarihin en tanınan darbe teşebbüslerinden biri olan bu olay, devrin yöneticisi Machado Ventura’nın idareden alınmasına kadar dayandı. Fulgencio Batista tarafından gerçekleştirilen bu darbeyle birlikte Küba, 1940’a kadar sürece bir askeri idareyle karşı karşıya kaldı.
1937: Japonya, Pekin’i işgal etti:
İkinci Çin-Japon savaşının başlamasıyla birlikte Japonya, 8 Ağustos 1937’de ordularıyla birlikte Pekin’e giriş yaptı. Tüm Çin’i ele geçirmek için harekete geçirilen bu planla birlikte Şanghay kenti de bombaların amacı oldu.
9 Ağustos:
1915: Birinci Anafartalar Muharebesi başladı:
Gelibolu Yarımadası’nda İngiliz ordusunun atağıyla başlayan Birinci Anafartalar Muharebesi, 3.000’e yakın Osmanlı İmparatorluğu askerinin şehit olmasına karşın Albay Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarının önderliğinde zaferle sonuçlandı. Bu muharebe, Mustafa Kemal Atatürk’ün askeri dehasının gün yüzüne çıktığı savaşlardan biri olarak kabul edilir.
1928: Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde Arap alfabesinden Latin temelli Türk alfabesine geçildi:
Arap harflerinin Türk lisanına uygun olmadığını düşünen ve bu bağlamda Harf İhtilali kararını alan Mustafa Kemal Atatürk, 9 Ağustos 1928’de Sarayburnu Parkı’nda gerçekleştirilen bir şenlik esnasında halka Harf İhtilalini duyurdu. Bu kararın akabinde artık Latin altyapısına sahip Türk alfabesi kullanılmaya başlandı.
10 Ağustos:
1920: Sevr Antlaşması imzalandı:
24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalanmadan evvel 1920’de Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri ortasında imzalanan Sevr Antlaşması, 433 unsurdan oluşmaktadır. Boğazların egemenliğinden Ege’deki adalara kadar birçok kritik noktaya değinen bu antlaşma, Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde Ulusal Çaba periyodunun başlamasına sebep oldu.
1966: NASA, birinci ay uydusu ORBİTER’i fırlattı:
Tarihe ismini Lunar Orbiter 1 olarak yazdıran ABD’nin birinci ay uydusu, 10 Ağustos 1966’da fırlatıldı ve 80 gün boyunca vazifesine devam etti. Maksadı Ay’ın yüzeyini ayrıntılı olarak fotoğraflamak olan Lunar Orbiter 1, 229 kare fotoğrafla vazifeden geri döndü.
11 Ağustos:
1877: Amerikalı astronom Asaph Hall, Mars’ın uydusu Deimos’u keşfetti:
Astronomi dünyasının değerli isimlerinden biri olan Asaph Hall, takvimler 11 Ağustos 1877’yi gösterdiğinde Mars’ın uydusu olan Deimos’u keşfetti. Bu keşfe 48 yaşında imza atan Hall, sonrasında Kraliyet Astronomi Topluluğu tarafından altın madalya ile ödüllendirildi.
1960: Fransa sömürgesinde olan Çad, bağımsızlığını ilan etti:
Eski bir Fransa sömürgesi olan Çad, takvimler 11 Ağustos 1960’ı gösterdiğinde bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık ilanının çabucak akabinde Birleşmiş Milletler’e alınan Çad’ın o devirdeki önderi François Tombalbaye oldu.
12 Ağustos:
1908: Ford, birinci arabasını üretti:
Otomotiv dalının en esaslı isimlerinden biri olan Ford, 12 Ağustos 1908’de Model T’yi üretti. 1908’den 1927’ye kadar üretimde kalan Model T, 20 HP güç üretiyordu ve 2,9 litrelik bir motora sahipti.
2014: Ebola virüsüne bağlı ölümlerin sayısı 1000’i geçti:
Yarasa, maymun üzere hayvanlardan insanlara geçebilen Ebola, ansızın yükselen ateş ve gribal enfeksiyonlarla insan sıhhatini değerli ölçüde tehdit etti. 2014’e geldiğimizde ise 1970’lerde ortaya çıkan bu virüsün aldığı can sayısı 1000’i geçti.
13 Ağustos:
1923: TBMM, Mustafa Kemal Atatürk’ü Cumhurbaşkanı olarak seçti:
29 Ekim 1923’te Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde gerçekleştirilen birinci Cumhurbaşkanlığı seçiminde 158 milletvekili oy kullandı. Bu seçimde Mustafa Kemal Atatürk, tek aday olarak direkt Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci cumhurbaşkanı olarak seçildi.
2014: Maryam Mirzakhani, Fields Madalyası kazanan birinci bayan oldu:
1977 yılında doğan İran kökenli Maryam Mirzakhani, 2004 yılında Harvard’da doktora çalışmasını tamamladı. 2008’de Stanford Üniversitesi’nde profesör olarak vazife alan Mirzakhani, 2014’te Matematiğin Nobeli olarak kabul edilen Fields madalyasını kazanan birinci bayan oldu. Maryam Mirzakhani, 2017’de hayatını kaybetti.
14 Ağustos:
1974: Kıbrıs Harekatı’nın ikinci ayağı başlatıldı:
20 Temmuz 1974’te Bülent Ecevit tarafından Kıbrıs’ta başlatılan harekat, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin adanın %37’sini ele geçirmesinin akabinde sona erdi. Bu harekatta Türkiye Cumhuriyeti’nin kesin galibiyeti elde ettiğinde ise takvimler 18 Ağustos’u gösteriyordu.
2016: Usain Bolt, Rio Olimpiyatları’nda 100 metreyi 9,81 saniyede koşarak bu aktifliği arkası gerisine 3 sefer kazanan birinci erkek atlet oldu:
Jamaikalı atlet Usain Bolt, 2016’da düzenlenen Rio Olimpiyatları’nda kendi rekorunu kırarak ismini tarihe yazdırdı. Buna ek olarak olimpiyatları art geriye 3 kere kazanan birinci erkek atlet olarak tarihe geçen Usain Bolt, 20’den fazla karşılaşmada birincilik mükafatını almayı başardı.
Tarihte Bu Hafta isimli yazı serimizin 8-14 Ağustos kısmı bu haldeydi. Haftalık bir seri olarak sizlerle buluşan bu seriyle ilgili teklif ve görüşlerinizi yorum olarak paylaşmayı unutmayın.
