Son yılların en çok tartışılan yatırım araçlarından kripto paralar, bir müddettir Türkiye’nin de gündeminde. Hatırlayanlarınız olacaktır; Cumhurbaşkanı Erdoğan, bundan çok uzun bir mühlet evvel kripto paralarla ilgili bir yasa talimatı vermiş ve hükümet kurmayları da bu talimat doğrultusunda çalışmalarına başlamıştı. Lakin bugüne dek mevzuyla ilgili dikkate kıymet resmi bir gelişme yaşanmadı.
Şimdiyse Türkiye’nin kripto para yasası ile ilgili dikkat çeken bir gelişme yaşandı. TBMM Araştırma Hizmetleri Başkanlığı “Kripto Varlıklar İle İlgili Yasal Düzenlemelere Ait Ülke Örnekleri” isimli bir rapor yayımladı. 68 sayfalık bu rapor, başka ülkelerin kripto paralara yaklaşımlarını kapsıyor. Gelin daima birlikte, bu rapordaki ayrıntılara yakından bakalım.
“3 trilyon dolarlık pazar. Her yerde kullanılıyor…”
TBMM’de hazırlanan raporda, kripto para piyasalarının 2016’da sırf 14 milyar dolarlık hacme sahip olduğu, bu genişliğin günümüzde 3 trilyon dolara ulaştığı söz edildi. Bugün kripto paraların eğitim, sanat, cümbüş ve alışveriş üzere çabucak her alanda kullanılabildiğine atıfta bulunan yetkililer, ülkeler konusunda ise baş karışıklığı olduğu belirttiler. Raporda, “Örneğin ABD, Almanya, Japonya, Kanada üzere birtakım ülkeler kripto varlıklara olumlu yaklaşırken; Çin, Bolivya ve Nepal üzere kimi ülkeler olumsuz yaklaşmaktadır. Buna ek olarak ülkelerin tavırlarının vakit içinde değiştiği de bilinmektedir.” ile “Çin, evvelce olumlu yaklaşmakta iken 2021 yılında kripto varlıklarla ilgili birçok faaliyeti yasaklamıştır. ABD ise evvelce sorgulayıcı bir tavır takınırken, son yıllarda en olumlu bakan ülkelerden biri haline gelmiştir.” üzere sözlere yer verildi.
Raporda yer alan kıymetli konulardan bir tanesi de ülkelerin kendi içlerindeki tavırlardı. Bu noktada Rusya örneğini veren yetkililer, Rusya Merkez Bankası ile Rusya Maliye Bakanlığı’nın kripto para konusunda tartıştıklarını ve ortak bir karara varamadıklarını tabir ettiler. Bu bahse ait yapılan açıklamalarda “Şubat 2022’de Rusya Merkez Bankası kripto varlıkların yasaklanması istikametinde görüş bildirirken, Rusya Maliye Bakanlığı kripto varlıkların kıymetli bir yatırım havuzu olduğunu, kripto madenciliğinin hür bırakılmasını öngören yasal düzenleme yapılması gerektiğini belirtmiştir. Tartışma Rusya Devlet Başkanlığı makamına intikal ettiğinde, kurumlar ortasında uzlaşma sağlanması ve kripto teknolojisinden faydalanılması gerektiği belirtilmiştir.” denildi.
“Kripto varlık konusu; ziyadesiyle teknik bir husus olması, kamu kurumlarında bu alanda uzman sayılabilecek işçi azlığı ve parlamentoların deneyim sahibi olmadığı bir alan olması üzere nedenlerle, bu alandaki yasal düzenlemeler, birçok ülke parlamentosu için bir öğrenme sürecini beraberinde getirmektedir. Parlamentoların, sağlıklı düzenlemeler yapabilmek için uzmanlardan bilgi edinme yoluna gittiği görülmektedir.” sözlerinin kullanıldığı raporda ülkelerin kripto paralarla ilgili düzenlemeleri vakte bıraktıkları belirtildi.
TBMM’nin kripto para raporunda üzerinde durulan mevzulardan bir tanesi de bilgi kirliliği ile ilgiliydi. Rapora nazaran ana akım medya, kripto para maddeleri noktasında bilgi kirliliğine yol açıyor. Bununsa birkaç nedeni var. Kripto Varlıklar İle İlgili Yasal Düzenlemelere Ait Ülke Örnekleri raporunda bu bahisle ilgili yapılan açıklama: “Global ölçekte ana akım medyanın, gerek kripto piyasasının manipülasyona müsait olmasından ötürü şuurlu olarak, gerekse medyanın mevzuya yabancı olmasından ötürü bilinçsiz olarak, yasal düzenlemelerini yanlış duyurduğu görülmektedir.”
