Günümüzde pek çok insan rastgele bir söz aratmak için Google’ı, bir görüntü bulmak istediğinde ise YouTube’u kullanıyor. Biliyoruz ki Google, YouTube’un sahibi lakin kurucusu değil. YouTube’un kurucusu vaktinde Elon Musk ile birlikte çalışmış üç eski PayPal çalışanı. İnsanların amatör görüntülerini paylaşması ve bu cins görüntüler bulması için kurulan YouTube, bugün kendi başına bir dal haline geldi.
Aslında YouTube’un kuruluş kıssası, bugünün pek çok dijital devi şirket ile benzeri bir hikayeye sahip. İstekli ve öngörülü gençler bir atılım yaparlar, süratle yükselirler ve büyük bir karla bu işi satarlar. Lakin YouTube’un kuruluşunda değil, yükselişinde pek çok zorluk yaşandı. Zira telif sorunları, bugün olduğu üzere o vakit da yöneticilerin başına keder açıyordu. YouTube’un kuruluş öyküsüne gelin yakından bakalım.
Nerede görüntü paylaşacak bu beşerler?
1998 yılında Elon Musk tarafından kurulan ve dünyaya orijinal bir dijital ödeme metodu sunan PayPal şirketinde çalışmış olan şahısların pek birçok bugünün dijital dünyasını şekillendiren isimlerdir. YouTube’u kuran isimler de üç eski PayPal çalışanıydı.
Steve Chen, Chad Hurley ve Jawed Karim isimli üç PayPal çalışanı, diğer hayallere yelken açmak için işlerinden ayrıldılar. Üçlü, yeni bir platform oluşturmak istiyorlardı fakat kararsızlardı. Birlikte yedikleri bir akşam yemeği sırasında, insanların amatör görüntülerini paylaşacakları ve başka insanların kolay kolay ulaşabileceği bir platform olmadığını fark ettiler.
Bu fikir kapsamında çalışmaya başladılar ve ‘senin televizyonun’ manasına gelen YouTube ismini bularak gerekli resmi süreçleri başlattılar. Kısa vakit sonra platformun altyapısı da hazırdı. Amerika Birleşik Devletleri’nin California eyaletinin San Bruno kentinde, Mayıs 2005 tarihinde YouTube beta sürümü yayınlandı. 15 Aralık 2005 tarihinde ise YouTube resmen açılmıştı.
YouTube hayal bile edilemeyecek bir ilgi görüyor:
YouTube beta sürümü yayına girdiği anda, günlük 30 binden fazla ziyaretçi çekmeye başladı. Resmen yayınlandığı vakit günlük 2 milyon izlenme elde ediliyordu. Ocak 2006’ya gelindiğinde YouTube’da bulunan görüntü sayısı 25 milyonu geçmişti ve her gün 2 binden fazla görüntü yükleniyordu. 2006 yılının yaz aylarında ise platformda 100 milyondan fazla görüntü vardı ve yükleme suratı hiç de azalacak üzere durmuyordu.
YouTube’a yüklenen birinci görüntülerden biri, platformun kurucularından Jawed Karim’e aittir. ‘Me at the zoo’ başlığına sahip görüntü, jawed kullanıcı ismine sahip hesap tarafından 23 Nisan 2005 tarihinde yüklenmiştir. Görüntüde Jawed Karim’i San Diego Hayvanat Bahçesi’nde görüyoruz. Bu bile aslında YouTube’un nasıl bir emelle kurulduğunu açıkça görmemizi sağlıyor.
Bu terazi bu sikleti çekmiyor:
YouTube’un kazandığı bu hayret veren muvaffakiyet pek çok kişi için kutlamaya paha görünebilir lakin bu türlü büyük bir yayın gücü, yeni açılmış bir şirkette yoktu. Her yeni görüntü demek; yeni bir sunucu, yeni bir donanım, daha güçlü internet ağı demekti. Üstelik görüntülerde telif hakkı içeren pek çok içerik paylaşıldığı için sayısız davalar arka arda geliyordu.
Steve Chen, Chad Hurley ve Jawed Karim yalnız değildi. Tekrar eski bir PayPal çalışanı olan Roelof Botha, YouTube idare heyetine katıldı ve Sequoia Capital şirketinden milyonlarca dolarlık yatırım alındı. İşler büyüyordu. Lakin bu terazi, bu sikleti çekmiyordu. Oyunu, çok daha büyük bir oyuncuya devretmenin vakti gelmişti.
Google, YouTube’u satın alıyor:
YouTube ile benzeri bir periyotta Google, Google Görüntü isimli bir platform açmıştı. Ancak pek de başarılı olduğu söylenemezdi. Durum bu türlü olunca YouTube ve Google masaya oturdu. Sonuç olarak Google, Kasım 2006 tarihinde YouTube’u 1.65 milyar dolar karşılığında satın aldı. Ancak uğraşmaları gereken hayli sorun vardı.
Google, öncelikle YouTube için çok daha geniş bir altyapı kurmaya başladı. Sahibine rastgele bir gelir sunmayan platform, Google hizmetleriyle entegre hale getirildi ve reklam sistemi geliştirildi. MGM, Nike üzere büyük şirketlerin platform üzerinden viral görüntü paylaşımlarına sürat verildi. Sistem yavaş yavaş oturdu.
Elbette, en büyük sorun telif hakkıydı. Arka arda gelen telif hakkı davaları YouTube’un olduğu üzere Google’ın da canını sıkıyordu. Büyük bir yazılımcı ve avukat ordusu seferber edildi. On binlerce görüntü platformdan kaldırıldı. Kimilerinin telif uyarısı ile yayına devam etmesine karar verildi. Birtakım müzik şirketleriyle yapılan kıymetli mutabakatlar sayesinde problemler büyük oranda düzeltildi.
Bugün YouTube:
Üç istekli genç adamın kurduğu dijital görüntü paylaşım platformu YouTube’da bugün ayda 4 milyar saatten fazla görüntü izleniyor ve platforma her dakika yaklaşık 500 saatlik yeni görüntü yükleniyor. YouTube’un kıymetinin 100 milyar dolardan fazla olduğu iddia ediliyor. Google’ın platform üzerinden kazandığı yıllık gelirin ise 15 milyar dolardan fazla olduğu düşünülüyor.
Binlerce saçmalıkla dolu bile olsa kabul edelim, YouTube hepimizin izleme alışkanlıklarını kökten değiştirdi. YouTuber diye yeni bir meslek ortaya çıkmasını sağladı. Eşsiz görüntüler ve o görüntüleri yapan beşerlerle tanışmamıza vesile oldu. Yani üç istekli genç adam tarafından kurulan YouTube, bugün milyarlarca gencin hevesini körüklüyor.
Bugün izleme alışkanlıklarımızın merkezinde olan YouTube kim tarafından, ne vakit kuruldu üzere merak edilen soruları yanıtladık ve bu platformun kuruluş emeli hakkında bilmeniz gereken ayrıntılardan bahsettik. YouTube hakkındaki fikirlerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
