“Uzayı bükebiliyorsak vakti da bükebiliriz.” diyerek bir denklem yazan ve bu denklemin değerli bir bileşeni için prototip aygıt yaptığını söyleyen astrofizikçi Mallett‘in hikayesi hayli farklı.
Geçmişe seyahat sinemalarda ya kolay prosedürlerle yapılır ya da bu yollar izleyiciye gereğince ayrıntılı anlatılmaz. Gerçekte ise vakitte seyahat çok katı fizik maddelerine takılır. Ron Mallett’ın hikayesini okuduğunuzda “Yoksa bu yasalar o kadar da katı değil mi?” diyebilirsiniz.
Gerçek hayattaki birkaç bilim insanı, “Geleceğe Dönüş”ün Doc Brown’ı üzere çılgın bilim beşerlerine özenerek vakitte seyahat hayalini gerçekleştirmeye çalışıyor. Bunlardan biri de astrofizikçi Ron Mallett.
Mallett, bir vakit makinesinin yapılabilmesini mümkün kılan bilimsel denklemleri ve prensipleri bulduğunu sav ediyor. Teorilerinin ve dizaynlarının vakit seyahatine müsaade verme mümkünlüğünün düşük olduğunu kabul ediyor ancak kaybettiği babasını tekrar görmek için vakitte geriye gitme hayalini gerçekleştirme emeliyle yıllardır saygın çalışmalar yapıyor.
Mallett, babasını kalp krizinden kaybettiğinde 10 yaşındaydı. TV tamircisi olan babası, oğluna okuma sevgisini aşıladı ve onun bilime olan tutkusunu teşvik etti.
Mallett, babasının vefatından yaklaşık bir yıl sonra, “hayatımı değiştiren kitap” dediği klasik bilimkurgu romanı “Zaman Makinesi”ne rastladı. Muharrir H.G. Wells’in hayal gücü sayesinde Mallett apansız aile trajedisinin aslında bir son değil, bir başlangıç olabileceğini hissetti.
Connecticut Üniversitesi’nde fizik profesörü olan Mallett, mesleğini kara delikler ve genel göreliliği -Albert Einstein tarafından keşfedilen uzay, vakit ve yerçekimi teorilerini- araştırarak geçirdi. Mallett, hâlâ gayesinden çok uzakta lakin bu bahisteki isteği, çocukluk hayallerinin gücü dokunaklı bir kıssa yaratıyor.
Mallett birinci sefer 1950’lerde vakit seyahati kavramıyla karşılaştı.
“Uzaya bile gitmemiştik” diyor ve “İnsanlar yapabileceğimizden bile emin değildi.” diye ekliyor. Kendini “kitapkolik” olarak tanımlayan Mallett, babasının vefatından sonra mahallî kitapçılarda vaktini geçirdi ve bir sonraki ana ilham kaynağı olan Einstein’ın yazılarıyla burada karşılaştı.
Gençlik yılları boyunca bilim kitaplarını incelemeye devam etti ve liseden ayrıldıktan sonra dört yıl vazife yaptığı ABD Hava Kuvvetleri’ne girdi. Daha sonra da akademiye girdi. Fizik alanında lisans derecesi, akabinde Einstein’ın teorisinde uzmanlaşmış bir yüksek lisans ve doktora derecesi aldı.
Birinci işi bir uçak üreticisi olan United Technologies’te lazerler ve jet motorları üzerinde çalışmaktı. Birkaç yıl matematiksel teorilerini bu pratik ortamda uyguladıktan sonra, Connecticut Üniversitesi’ne (UCONN) fizik yardımcı doçenti olarak katıldı.
Mallett, vakit seyahatinin mümkün olduğunu kanıtladığını söylediği anahtar denklemiyle:
“Deli profesör” klişesinin farkındaydı. Hırslarıyla alay edilmemesini sağlamak istiyordu. Mallett’in çalışmasının ferdî istikameti son derece etkileyici, pekala fikirlerinin ardındaki bilim ne kadar mümkün? Mallett, her şeyin Einstein’ın özel görelilik kuramına ve genel görelilik kuramına bağlı olduğunu söylüyor.
“Özetlemek gerekirse, Einstein vaktin süratten etkilenebileceğini söyledi” diyor. Mallett, ışık suratına yakın bir süratle seyahat eden bir rokette uzayı kat eden astronotların örneğini veriyor. Vakit, Dünya’da roketteki insanlardan daha farklı geçecekti. “Aslında yalnızca birkaç yaş daha büyük olduklarını öğrenerek geri gelebilirler, lakin burada Dünya’da onlarca yıl geçti.” diyor.
Mallett, 1968 tarihli bilimkurgu klasiği sineması “Maymunlar Cehennemi”ne işaret ediyor, sinemanın sonunda bir astronot, maymunların yönettiği uzak bir gezegene seyahat etmediğini, yalnızca Dünya’ya geri döndüğünü fark ediyor. İnsanlığın maymunlar tarafından denetime altına alındığı kıyamet sonrası bir gelecek.
Mallet, “Bu, Einstein’ın özel görelilik teorisinin gerçek bir temsilidir.” diyor.
“Özel görelilik kuramına nazaran, gereğince süratli seyahat ediyorsanız, vakitte seyahat edebilirsiniz. Aslında bu, vakit seyahatinin bir temsili.” Fakat bu büsbütün geriye değil ileriye gitmekle ilgili. Pekala bu, Mallett’in babasıyla yine bir ortaya gelme arayışına nasıl yardımcı olabilir?
Einstein’ın genel görelilik kuramı, yerçekimi kavramına dayanır ve vaktin yerçekiminden nasıl etkilendiğini dikkate alır. Yerçekimi kuvveti dediğimiz şey aslında bir kuvvet değil, uzayın büyük bir obje tarafından bükülmesidir. Mallett, “Uzay bükülebilen bir şey olduğuna nazaran onu bükme olasılığınız vardır. Einstein’ın teorisinde uzay dediğimiz şey vakti da içerir, bu yüzden uzaya ne yaparsanız vakte da o olur.”diyor.
Mallett, vakti bir döngüye çevirerek gelecekten geçmişe ve sonra da geleceğe seyahat yapılabileceğini öne sürüyor.
Mallett, ışığın “halka lazer” ismi verilen bir şey aracılığıyla vakti etkilemek için de kullanılabileceğini öne sürüyor. Lazerlerin uçaklardaki jet motorları üzerindeki tesirini deneyen birinci işinden esinlenerek, uzayı ve vakti bükerek dolaşan bir ışık huzmesi oluşturmak için lazerlerin nasıl kullanılabileceğini gösteren bir prototip yarattı.
Mallett, “Lazerler hakkındaki anlayışım sonunda, bir vakit makinesinin temelinde nasıl yepisyeni bir yol bulabileceğimi manaya konusunda atılımımda bana yardımcı oldu. Bir halka lazer tarafından üretilen yerçekimi alanının tipini inceleyerek, bu, dolaşan bir ışık huzmesine dayalı bir vakit makinesi muhtemelliğine yeni bir bakış açısı getirebilir.” diyor.
Mallett’in ayrıyeten, bunun işe yarayacağını kanıtladığını ileri sürdüğü teorik bir denklemi var.
“Dolaşan bir lazer ışını bir çeşit vakit makinesi üzere davranabilir ve geçmişe geri dönmenizi sağlayacak bir vakit bükülmesine neden olabilir” diyor. Yeniden de epeyce büyük bir mani bulunuyor. Mallett, “Bilgiyi geri gönderebilirsiniz lakin sırf makineyi açtığınız noktaya geri gönderebilirsiniz.” diyor. 1950’lere dönme arayışı gerçeğe yakın olmasa da optimistliğini koruyor ve olasılıkları düşünmeye devam ediyor.
Mallett, fikirlerinin teorik olduğunu belirtiyor ve şu anda gerçek deneyler yapmak için fon bulmaya çalıştığını söylüyor. Hollywood birkaç defa Mallett ile görüştü. Mallett, büyük bir üretim şirketinin öyküsünün haklarını satın aldığını ve üretim evresinde olan diğer bir sinema projesi olduğunu söylüyor.
Vakit seyahatini araştırmakla geçen bir ömürden sonra bile, Mallet fizikî olarak asla 1950’lerin New York’una, babasını kaybettiği güne geri dönemeyebilir. Lakin sinemanın büyüsü sayesinde geçmişine, o “yabancı ülkeye” bir göz atabilir ve bir bakıma babasıyla son bir sefer tanışabilir. Mallett, dokunaklı bir formda, “Babamı beyaz perdede görebileceğim fikri, benim için neredeyse onu hayata döndürmek üzere olacak.” diyor.
Kaynaklar: CNN, Wikipedia
