İnsan bedeni karmaşık bir yapı. Her bir parçayı oluşturan daha küçük kesimler var. Örneğin proteinler, amino asitler tarafından oluşturuluyor. Bedenimizdeki binlerce farklı proteini oluşturan 20 temel amino asitten bahsetmek mümkün. Lakin bedenimiz, kelam konusu amino asitlerin bir kısmını kendi üretemez. Bu nedenle BCAA ismi verilen bir küme besin desteği ile alınır.
Herkes BCAA besin desteği ile bu amino asitleri almak zorunda değildir. Lakin kaslar tarafından yakılan gücün bir kısmını sağladıkları ve bilhassa ağır idman sırasında oluşan kas problemlerini ortadan kaldırdıkları için genelde atletlere tavsiye edilir. Pekala, BCAA tam olarak nedir, nitekim kullanılması gerekiyor mu, faydaları olduğu kadar ziyanları da var mı gelin yakında inceleyelim.
BCAA nedir?
BCAA yani branched-chain amino acids, Türkçesi ile kollu zincirli amino asit; bedenimizdeki binlerce proteini oluşturan amino asitlerden sırf üçüdür. 20 temel amino asitten 9’unu bedenimiz üretemez. Bu 9 amino asitten üçünü tabir eden BCAA ise protein yapısı için en kıymetli amino asitlerdendir.
BCAA; lösin, izolösin ve valin olarak isimlendirilen amino asitlerden oluşur. Kısımlı zincirli amino asit, direkt olarak protein ve hasebiyle kas yapısı ile alakalı olduğu için sportmenler tarafından sıklıkla kullanılır. Bu nedenle BCAA, birebir vakitte besin desteğini de tabir eden bir tarif haline gelmiştir.
BCAA ne işe fayda?
BCAA amino asitleri gecikmeli kas ağrısını azaltır, antrenmana bağlı kas hasarını önler, kan sentezini hızlandırır, idman dayanıklılığını arttırır, kas tamirine yardımcı olurlar. Genel olarak özetlemek gerekirse, kasın güç olarak harcadığı ve birebir vakitte güzelleştirici olan proteini oluştururlar.
Şayet kaslar yorulduktan ya da hasar gördükten sonra gerekli olan protein ve amino asit alınmazsa uzun süren kas ağrıları ve güzelleşmek bilmeyen kas hasarları ortaya çıkar. Şayet bu işlerde yeniyseniz idman öncesi kesinlikle nasıl bir çalışma yapacağınızı öğrenin ve gerekli destekleri kesinlikle alın.
Kimler BCAA kullanmalıdır?
Genel olarak baktığımız vakit BCAA desteğine gereksinimi olan şahısların, olağan dışı kas çalışmaları yapan şahıslar yani sportmenler olduğunu görürüz. Günlük hayatımızda kaslarımızda oluşacak yorgunluk ve hasar, besin ile alınan proteinler sayesinde ortadan kalkar. Fazladan yük binmesi ise fazladan protein ve amino asit gereksinimi doğurur.
BCAA kullanmanın faydaları nelerdir?
- Gecikmeli kas ağrılarını azaltır.
- Antrenman kaynaklı kas hasarlarını düzgünleştirir.
- Kan sentezini teşvik eder.
- İdman dayanıklılığını arttırır.
- Güç salınımı sağlar.
- Gereken durumlarda yeni glikoz üretimini sağlar.
- Bedenin üretemediği amino asitleri gerekli bölgeler için hazır hale getirir.
- Kas tamiratına yardımcı olur.
- İnsülin hassaslığına yardımcı olur.
BCAA kullanmanın ziyanları nelerdir?
Şayet özel bir rahatsızlığı yoksa günde 5 ile 20 gram ortasında BCAA almanın kimseye ziyanı yoktur. Gebeler ve emziren anneler ise bu cins besin desteklerinden uzak durmalıdır. Birtakım bireylerde BCAA kullanımı sonrası yorgunluk, uyum bozukluğu ve kan şekeri düzensizliği görülmüştür. Bu türlü bir durumda kesinlikle hekiminize başvurmalısınız.
BCAA desteği nasıl ve ne vakit alınmalıdır?
Günde 5 ile 20 gram ortasında BCAA almak genel olarak tavsiye edilen ölçüdür. Bu ölçüsü günün rastgele bir saatinde hap olarak ya da toz olarak yiyeceklerinize karıştırdıktan sonra alabilirsiniz. Günün her saati kullanılıyor olsa da bilhassa 5 gramdan fazla kullanıyorsanız birinci dozu idman öncesi, ikinci dozu idmandan sonra almanız öneriliyor. Böylelikle kaslar için gerekli amino asitler tam vaktinde yerine ulaşmış olurlar.
Besin yoluyla BCAA almak mümkün mü?
Bedenin üretmediği ve dışarıdan aldığımız pek çok bileşen üzere BCAA amino asitlerini de besin yoluyla almak mümkün. Fakat kâfi oranda BCAA aldığınızdan emin olmak için düzgün bir liste hazırlamalı ve ona uymalısınız. En çok BCAA bulunan besinlerden kimileri şu halde;
- Süt
- Yumurta
- Soya fasulyesi
- Bezelye
- Dana eti
- Tavuk eti
- Kuzu eti
- Hindi eti
- Ton balığı
- Somon balığı
- Fasulye
- Nohut
- Barbunya
- Mercimek
- Tam buğday
- Kahverengi pirinç
- Fıstık
- Kaju fıstığı
- Mısır
- Sardalya
- Karides
- Kinoa
- Badem
BCAA kas yapar mı?
Beden geliştirme sporuyla daha evvel hiç uğraşmadıysanız fakat o havalı bedenlere özeniyorsanız aklınızdaki en değerli soru nasıl süratli kas yapacağınızdır. Beden geliştirenlerin devamlı protein tozu ve BCAA desteği aldığını gördüğünüz için de bu tozların kas geliştireceğine inanıyor olabilirsiniz. Fakat kazın ayağı o denli değil.
Kaslar protein kullanır. Proteini amino asit oluşturur. Yani o kaslar esasen çalıştıkları için protein ve amino aside muhtaçlıkları var. Yoksa sabah yediğiniz tostta bile protein vardır. Kaslarınızı kullanmadıktan sonra avuç avuç protein tozu ve BCAA alsanız bile havalı bir bedeniniz olmaz. Beden geliştiricilerin dedikleri üzere; git ve o tartısı kaldırarak işe başla.
Kas yorgunluğunu ve kas hasarını önlemek için kullanılan BCAA nedir, ne işe fayda, faydaları ve ziyanları nelerdir üzere merak edilen soruları yanıtladık ve amino asitler hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Anlattıklarımız sadece temel bilgilendirme maksadı taşır, bir uzmana müracaattan asla keyfinize nazaran destekler kullanmayın.
