Her ne kadar “Dolar yine yükselir mi?” desek de asıl sorunun “TL tekrar kıymet kaybeder mi?” olması gerektiğini artık hepimiz biliyoruz. Son devirde sert iniş çıkışlar yaşayan TL hakkında varsayımlarda bulunmak çok kolay değil lakin birtakım gerçekçi ihtimaller bulunuyor.
Hepimizin başını kurcalayan bu değerli soruyu, Ekonomist ve Daktilo1984 Genel Yayın Direktörü Enes Özkan, bizim için yanıtladı:
“Doların 18 TL’yi görme ihtimali hâlâ var lakin biraz sıkıntı olağan. Zira o noktalara geldiğinde yine yeniden tedbir almak istenecektir.”
“Neden 18 TL’yi görme ihtimali var, evvel bunu söyleyelim; sonrasında da ne üzere tedbirler alabilirler, onu söyleyelim:
20 Aralık’tan bugüne kadar aslında gerçek kişilerin(dövize endeksli mevduat hukuksal bireyler için çıkartılan bir eser değil) döviz hesaplarındaki büyüklüğe baktığımızda neredeyse hiç azalma yok, yani 163 milyar dolar civarında dönüyor.
Büsbütün tüm mevduatlara baktığımızda ise 17 Aralık’taki veride(haftalık açıklanıyor bu veriler) mevduat hesapların büyüklüğü aşağı üst 260 milyar dolar. Bugünse biraz daha artmış, 261,5 milyar olmuş.”
“Ama insanların mevduatlarındaki döviz azalmasa da Merkez Bankası’nın rezervi eriyor.”
“Şimdi o günden bugüne, yani 24 Aralık haftasına baktığımızda, brüt rezervler 110.8 milyar dolara geriledi. Daha öncesinde ise 116,5 milyardı. Net rezervler de 12’den 8.6’ya gerilemiş durumda.
Yani bizim Merkez Bankası bu eser çıktığından beri aslında bir formda para satıyor. Bir yandan da bankalardan da para satışı var alışılmış. Bu vesileyle düşmüş oldu dolar fakat beşerler hâlâ dolar almaya devam ediyor, burası kesin.”
“Peki artan döviz karşısında ileride ne yapabilirler?”
“Bu dövize endeksli mevduata insanların bir kısmı gidebilir, ki gitmiyor aslında birçok; ancak ileride tahminen enflasyona endeksli mevduat, yani enflasyondan korumak için bir mevduat çıkartabilirler. Zira ocak-şubat aylarında enflasyonun %40’ları geçeceği öngörülüyor.
Bu durumda dövizdeki artış tahminen o kadar olmaz lakin enflasyona endeksli mevduat çıkartırlarsa o, insanlara çok daha cazip gelebilir ve ileride o denli bir şeye dönülebilir. Doların yeniden 15 lira civarına gelmesi üzere bir durumda bu türlü bir mevduat çıkartacaklarını düşünüyorum.
Şayet o da çok bir yarar etmezse biraz daha sıkı tedbirler gelebilir. Tahminen kambiyo rejimine, yani hesaplarımızda bulundurduğumuz dövize ekstra bir vergi daha koyulabilir.”
