Bütün dünyayı tesiri altına alan COVID-19 virüsüne karşı evvelki periyotlarda alınan önlemlerden birisi de, hepimizin bildiği üzere kapanmalardı. Kalabalık ortamlarda daha süratli yayılan virüsün daha az insanı etkilemesi maksadıyla yapılan kapanmalar sebebiyle tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de günlerce, hatta haftalarca dışarı çıkamadığımız vakitler oldu.
Lakin ABD’de bulunan John Hopkins Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir çalışma, COVID-19 pandemisi müddetince uygulanan bu kapanmaların tesirinin varsayım edilenden epeyce farklı olduğunu ortaya koydu. Birinci olarak 2020 baharında uygulanan kapanmaların ABD, İngiltere ve Avrupa’nın öbür ülkelerinde COVID-19’a bağlı gelişen vefat oranları üzerinde “çok az yahut hiç” tesirinin olduğu belirtildiği araştırmada, kısıtlamaların ekonomik ve sosyolojik tesirlerinin de epey ‘yıkıcı’ olduğu öne sürüldü.
Tam kapanmalar sebebiyle COVID-19’a bağlı olmayan ölümlerin arttığı sav edildi
24 farklı global çalışmanın incelendiği araştırmada elde edilen datalardan hareketle ulaşılan sonuçlara nazaran uygulanan kapanmalar, zarurî maske ve toplumsal aralık üzere kısıtlamalarının COVID-19 vefatları üzerindeki tesiri yalnızca yüzde 0,2 oldu.
Buna ek olarak hudutların kapanmasının vefatları sade yüzde 0,1 oranında azalttığının belirtildiği araştırmada, uygulanan en tesirli kısıtlamanın vefat oranlarındaki yüzde 10,6 düşüşle mağazaların kapatılması olduğu; okulların kapanmasının vefat oranları üzerindeki tesirinin ise yüzde 4,4 olduğu kaydedildi.
Aksini düşünenler de var:
Buna karşılık araştırmaya karşı çıkan bireyler; aşıların ve antiviral tedavilerin geliştirilmesinden evvel kapanmaların COVID-19’un bulaşmasını engellemede ve hastaneye kabul ile ölümlerin sayısını azaltmada değerli bir rol oynadığını savundu. Lakin pandemi mühletince sıhhat hizmetlerine erişim sağlayamadıkları için durumu kötüleşenler sebebiyle tam kapanmaların COVID-19’a bağlı olmayan vefatlarde artışa neden olduğuna dair giderek artmakta olan bir fikir birliği de mevcut.
Yapılan son araştırmada da uygulanan karantinaların düşünülenden daha berbat istenmeyen sonuçlar doğurabileceği ve buna nazaran insanları meskende izole etmenin, konuttaki öteki aile üyelerini de tehlike altında bırakarak önemli hastalıklara yol açabileceği belirtildi. Araştırmacılara nazaran perakende işletmelerin kapatılması ise bulaşma riskinin daha fazla olduğu ‘temel’ gereksinim mağazalarında bir insan yoğunluğuna neden oldu.
“Sıkı prosedürler liberal demokrasiyi baltaladı”
Ülkelerdeki farklı COVID-19 mevt oranlarının tam kapanmalarla bir ilgisi olmadığını belirten araştırmacılar, bu farkın gerisindeki sebebin nüfusun yaşı ve sağlığındaki farklılıklar ile ülkenin sıhhat kesiminin kalitesi olabileceğini kaydetti.
Öte yandan araştırmacılar, karantinaların “muazzam ekonomik ve toplumsal maliyetlere” yol açtığını, bunların rastgele bir temelinin olmadığını ve ileride bir pandemi siyaseti aracı olarak uygulanmalarının ‘reddedilmesi’ gerektiğini aktardı.
Araştırmanın liderliğini yürüten John Hopkins Uygulamalı İktisat Okulu kurucusu Steve Hanke, salgın mühletince kısıtlamaların iktisada verdiği ziyanı açık kelamlı bir formda eleştirmiş ve verilen bu buyrukların “faşist” olduğunu tabir etmişti. Buna ek olarak kısıtlamaların yıkıcı ekonomik ve sosyolojik tesirlerine dikkat çeken araştırmacılar da, “Karantinalar, ekonomik faaliyeti azalttı, işsizliği artırdı, eğitim faaliyeti engelledi, siyasi huzursuzluğa ve aile içi şiddetin artmasına neden oldu. Sıkı tedbirler liberal demokrasiyi baltaladı” tabirlerini kullandı.
