Endüstrileşme ve güç tüketiminin artışı üzere etmenler, solumak zorunda olduğumuz havanın kalitesini direkt etkiliyor. Uzmanlar tarafından yapılan son ölçümler, atmosferdeki karbondioksit düzeyinin milyonda 420 ppm düzeyine ulaştığını, yani insanlık tarihinin en yüksek ölçümünün yapıldığını gözler önüne seriyor. Uzmanlara nazaran bu durum, insanların daha erken yaşta hayatlarını kaybetmelerine yol açacak.
Milliyet’ten Mert İnan, yapılan ölçümlerin kıymetlendirilmesi için bir küme bilim insanıyla bir ortaya geldi. Yapılan söyleşideki açıklamalar hem gezegenimizin hem de insanların nasıl bir risk altında olduğunu açıkça gözler önüne seriyor. Dilerseniz lafı daha fazla uzatmadan, atmosferdeki karbondioksit düzeyinin milyonda 420 ppm’e ulaşmasının ne manaya geldiğine daima birlikte bakalım.
“Yapılan ölçümler hiç iç açıcı değil”
İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı’ndan Prof. Dr. Selahattin İncecik, mevzuyla ilgili olarak şu açıklamalarda bulundu; “Ortaya çıkan sayılar maalesef gezegenimiz için iç açıcı değil. 100 yıllık süreçte her yıl yeni rekor düzeye ulaşıyoruz. Atmosferdeki 400 PPM karbondioksit düzeyi kırmızı çizgimizde fakat bu oran aşılmış durumda. Karbondioksit artışına kömür, petrol, doğalgaz tüketimindeki artışı neden oluyor. Doğalgaz fosil yakıtlar ortasında en günahsız olanı. Açıklanan oranlar, Pasifik Okyanusu’nun ortasında, yerden 3 bin metre yüksekte ölçülüyor. Sanayi kentlerinin ortasında, yerden 3 bin metre yüksekte karbondioksit ölçümü yaparsanız 420 PPM’in fazlasını bulursunuz. Gelecek 5 yıllık periyotta ortalama sıcaklık pahaları artacak. Süratli nüfus artışı, sera gazı salınımı, karbondioksit gazındaki salınım artışı atmosferin ısı istikrarını etkiliyor. Güç tüketimi arttıkça atmosfer sıcaklığı da artıyor ve dünyanın ısı istikrarı bozuluyor. Şayet tedbir alınmazsa 2040’dan itibaren çok önemli sıcaklık artışları göreceğiz. Tüm ömür, tarım ve su alanları olumsuz etkilenecek.
Örneğin İstanbul’un sigortası kuzey rüzgarları. Kentin bütün kirli havasını uzaklaştıran kuzey rüzgarının tesiri. Lakin kentin kuzeyine inşa edilen plazalar ve yeni projeler kuzey rüzgarlarının önüne set çekiyor. Bu gidişat devam eder kuzey rüzgarlarının önü kesilirse kirlilik önemli boyutlara ulaşır. İstanbul’da yılın yüzde 70’lik diliminde hava kirliliği oranları standartların üzerinde seyrediyor. Fakat kışları kömür kullanımı ekonomik nedenlerden dolayı hala çok yaygın. Avrupa’nın hiçbir kentinde kömür yakılmıyor. Hava kirliliğinin birinci nedeni, karayolu taşımacılığındaki araç sayısı ve kömür kullanımı. Dar gelirli insanlara kömür yerine doğalgaz yardım ödeneği oluşturulmalı. İstanbul’daki araçların yüzde 60’ı dizel. Dizel araçlar da önemli partikül husus kirliliği yaratıyor. Ağır tonajlı araçlar dahil olmak üzere çok önemli emisyon ölçümleri yapılmalı. Almanya’daki kriterler uygulanmalı, kontrol kağıt üzerinde kalmamalı.“
“Sonuçlar korkutucu”
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala ise “Havadaki partikül husus 10 oranı günlük ortalama 50 mikrogram/metreküp oranını aşmaması gerekir. Kış aylarında birçok kentte ‘PM10’ düzeyi hudut kıymetlerin üzerinde seyrediyor. Partiküler unsurlar akciğer kanseri nedeni olarak sınıflandırılıyor. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran günlük PM10 konsantrasyonlarında her 10 mikrogram/metreküp artış ölümlerde yüzde 0.2 ile 0.6 artışa yol açıyor. Uzun periyot PM10 konsantrasyonlarında her 10 mikrogram/metreküp artış ise kalp-akciğer hastalıklarına bağlı ölümlerde yüzde 6 ile 13 ortasında artışa yol açıyor.” dedi.
Ekoloji uzmanı Prof. Dr. Doğan Kantarcı tarafından yapılan açıklamalarda ise “Orman yangını sayılarının artışı ile global ısınma, iklim değişikliği ve buna bağlı olarak Türkiye’de de artan sıcaklıklar ortasında besbelli bir bağıntı var. Muğla ve etrafındaki yıllık ortalama sıcaklıklar ile yağışlar incelendiğinde; ortalama 500 metre yükselti için verilen yıllık ortalama sıcaklık kıymetlerinin dönemsel olarak arttığı, buna karşılık yıllık ortalama yağış ölçülerinin azaldığını görüyoruz. Ormanlar karbondioksiti bünyesine alıp oksijen olarak geri veriyor, fotosentez oluyordu. Sera gazlarının orman ve denizler tarafından doğal yoldan geri alımı çok değerli. Yangın tıpkı vakitte faunayı da bozarken, tüm sistem ziyan görüyor. Yangın sırasında yüksek sıcaklık kıymetlerinin ortaya çıkması havadaki azot ve oksijen bedellerinin de istikrarını bozuyor.” sözleri kullanıldı.
