Güneş fırtınaları, Güneş’in yüksek derecede faal olduğu vakitlerde, birkaç yılda bir meydana gelir. Lakin yapılan yeni bir araştırmaya nazaran bundan 9,000 yıl öncesinde, alışılagelmiş Güneş fırtınalarından büsbütün farklı bir ölçekte, devasa boyutlarda bir Güneş fırtınası yaşanmış olabilir. Hem de Güneş’in hareketli değil de sakin olduğu bir devirde.
Binlerce yıl evvel gerçekleşerek Dünya’nın atmosferine çarpan Güneş ‘tsunamisi’ne dair deliller, Grönland ve Antarktika’daki buz katmanının derinliklerinde keşfedildi. Yeni bulgular, Güneş fırtınalarının ne vakit meydana geleceğini hakikat varsayım etme konusunda bilim insanlarını endişelendirdi.
Yakın tarihte kaydedilen Güneş fırtınalarından değerli ölçüde daha büyük
Güneş fırtınasını tetikleyen şey genelde bir Güneş patlaması ya da koronal kütle atımıdır. Kabaca, Güneş bir milyar ton güç parçacığını uzaya püskürttüğünde meydana gelen koronal kütle atımının gereğince şiddetli olması durumunda parçacıklar 15 saat üzere kısa bir müddette Dünya’nın atmosferine çarpabilir. Bu tepkinin sonucunda da karbon-19, berilyum-10 ve klor-36 üzere pek çok radyoaktif nüklid açığa çıkar. Buzun içinde yahut tortuda sıkışıp kalan bu izotopların izleri ise Dünya’daki sıradışı Güneş olaylarının tarihini, münasebetiyle da bu olayların ne sıklıkta meydana geldiklerini aydınlatmamıza yardımcı olabilir.
İşte bu bahsettiğimiz berilyum-10 ve klor-36’nın Dünya’nın uzak geçmişinde şimdiye kadar tespit edilen en büyük izlerine Grönland ve Antarktika’da tahlil edilen buz çekirdeklerinde rastlandı. 9,125 yıl evvel çok büyük bir Güneş fırtınasının yaşandığı manasına gelen izlerin keşfi için yapılan incelemeler sonrasında bu epey eski harika fırtınanın Güneş’ten gelen bir sıcak plazma ile manyetizma dalgası tarafından tetiklendiği ve yakın tarihte kaydedilen fırtınalardan kıymetli ölçüde daha büyük olduğu belirtildi.
İsveç’teki Lund Üniversitesi’nden jeolog Raimund Muscheler ise araştırma için “Bu, vakit alan ve kıymetli bir analitik çalışma” tabirlerini kullandı. Düşük Güneş aktivitesi ile kontaklı şimdiye kadar bilinmeyen devasa bir Güneş fırtınasına dair iz bulmalarının takım için epey şaşırtan olduğunu kaydeden Muscheler, bu ve gibisi olayların günümüz teknolojisi için ne manaya geldiği ve bu olaylara karşı kendimizi nasıl koruyabileceğimize dair daha fazla araştırma yapmanın kıymetine de dikkat çekti.
Pekala, bu boyutlarda bir Güneş patlaması günümüzde yaşanırsa ne olur?
Öte yandan bilim insanları son birkaç yıldır bu boyuttaki bir Güneş fırtınası için büsbütün hazırlıksız olduğumuz konusunda ikazda bulunmuş; bu ender görülen felaketleri iddia etmede yetersiz olduğumuz ve mevcut altyapının jeomanyetik serpintilere karşı son derece savunmasız olduğumuzu tabir etmişti.
Bu boyutta bir Güneş fırtınasının günümüzde yaşanması halinde bu yörüngedeki uyduların, astronotların, hava trafik denetiminin, elektrik şebekelerinin ve denizaltı kablolarının etkilenmesi manasına gelir ki bütün bunlar sonucunda aylarca sürecek global çapta elektrik ve internet kesintileri meydana gelebilir. Elektrik ve internete olan bağımlılığımızı düşündüğümüz de kestirim edersiniz ki bu, dünya üzerindeki ömrün felç olması için ziyadesiyle kafidir.
