Erkek hükümran toplumlarda bayan olmak hatta insan üzere yaşamak insanlık tarihinin her periyodunda sıkıntı olmuştur ve ne yazık ki günümüzde de hayli zordur. Tarih kaç tane edebiyatçı, mucit, fizikçi, şifacı ya da kimyacı bayanı yazdı? Ömrün her noktasında yer alan ve üreten bayanların, yalnızca tarihi yazanların genelde erkek olmasından ötürü, isimlerinden hiç bahsedilmedi.
Natürel ki kimi istisnalar bulunuyor. Bu istisnalardan biri de hayalleri ve mefkureleri için kendi cinsiyet kimliğini özgürce yaşamaktan vazgeçen Antik Yunanlı Agnodice’tir.
M.Ö. 300’de doğan Agnodice isimli bir bayan, bu yasağa karşıydı.
En büyük hayalini gerçekleştirmek istiyordu, bunun için saçını kesip erkek kılığına girerek İskendireye’deki tıp okuluna girdi. Kimseye fark ettirmeden tıp eğitimini tamamladı. Bir gün Atina sokaklarında gezerken bir bayanın çığlıklarını duydu, yanına gittiğinde doğum sancısı çektiğini fark etti.
Agnodice çabucak müdahalede bulunmak istedi ancak bayan onu erkek sandığı için kendisine dokunmasını istemedi. Agnodice çaktırmadan giysilerini kaldırarak bayan olduğunu gösterdi ve sancıdan kıvranan bayanın doğum yapmasını sağladı.
Daha sonra bu olay bayanlar ortasında yayıldı ve doğum yapmak için Agnodice’e gitmeye başladılar.
Bu yeni hekimin bu kadar ilgi çekiyor olması erkek tabiplerin dikkatini çekti. Çok müşteri çekmesini kıskanan erkek hekimler, hâlâ erkek sandıkları Agnodice’i bayan hastaları baştan çıkarmakla suçladı.
Bu suçlamayla birlikte mahkemeye çıkarılan Agnodice, mevt cezasına çarptırılınca bayan olduğunu itiraf etmek zorunda kaldı. Bu kez da tıp okuduğu ve doktorluk yaptığı gerekçesiyle mevt cezasına çarptırıldı.
Bu kararın akabinde bayanlar ayaklandı, hatta mevt cezası veren erkek yargıçların eşleri de reaksiyonlarını gösterdi.
Kimi bayanlar “Agnodice idam edilirse biz de onunla birlikte vefata gideriz” diyecek kadar sert bir direniş gösterdi. Eşlerinin ve öteki bayanların ağır baskılarına dayanamayan yargıçlar, Agnodice’in cezasını kaldırdı ve bundan sonra yalnızca bayanlara bakmak kaidesiyle bayanların da doktorluk yapmasına müsaade verdi.
Böylece Agnodice birinci bayan hekim ve jinekolog olarak tarihe ismini yazdırdı.
Bugün bayan hekimlerin, misyonlarını yapabilmeleri bize çok doğal geliyor lakin birincileri başarmak hiç kolay olmadı. Asırlardır birçok şey için gayret eden bayanlar, hâlâ pek çok mevzuda uğraş etmeye devam ediyorlar. Umarız ki bir gün kusursuz eşitlik sağlanır.
Kaynaklar: 1, 2
