Çok kısa bir müddet evvel uzayda yedi yıldır başıboş bir biçimde gezmekte olan, hangi ülkeye ilişkin olduğu bilinmeyen bir roketin Ay’a çarpacağı bildirilmiş, büsbütün denetimsiz bir formda gerçekleşecek olan çarpışmanın insanlık tarihinde bir birinci olacağı söz edilmişti. Başıboş gezen 3 tonluk devasa roket ile gezegenimizin tek doğal uydusu ortasındaki beklenen çarpışma nihayet 4 Mart günü gerçekleşti.
Ay’ın uzak tarafında gerçekleşen çarpışma, bu bölgenin yeryüzü tabanlı teleskopların görüş alanı dışında olması sebebiyle gözlemlenemedi. Lakin NASA, haftalar ve hatta aylar sürecek olsa da çarpışmanın sonucunda çok büyük ihtimalle ayın yüzeyinde oluşan kraterin araştırılacağına dair kelam verdi.
Roketin çarpması sonucunda Ay’ın yüzeyinde yaklaşık 20 metre genişliğinde bir krater oluştuğu kestirim ediliyor
ABD Uzay Ajansı NASA, yaşanacak çarpışma sonrası krateri araştırmak istediğini söylemiş; lakin krateri bulmanın, çarpışmanın ayın karanlık tarafında gerçekleşmesi nedeniyle hayli sıkıntı olabileceğini belirtmişti.
Roketin büyüklüğü ve suratından yola çıkarak oluşacak olan kraterin boyutlarına dair yapılan hesaplamalarda, kraterin boyutunun 10 ila 20 metre genişliğinde olabileceği kaydedildi. Bununla birlikte çarpışmanın, Ay’ın yüzeyinde doğal yollarla oluşmuş olan 570 kilometre genişliğindeki Hertzsprung Krateri’ne yakınlarında gerçekleştiği kestirim edilmekte.
Pekala, çarpışma ve krater neden gözlemlenemedi?
Çarpışma yaşandıktan sonra hepimiz merakla fotoğraflar ve görüntüler bekledik; fakat beklenen olmadı ve bu çarpışma ile sonrasında Ay’da yaşananlara dair hiçbir imaj elde edemedik. Bunun sebebini ise bilim insanları hem çarpışma öncesinde hem de sonrasında verdiler.
Roketin Ay’ın yeryüzü tabanlı teleskopların görüş alanı dışında kalan bir bölgesine çarpması nedeniyle çarpışma anı gözlemlenemediği üzere, şu an bölgede oluştuğu iddia edilen krater de gözlemlenemiyor. Fakat Gray’e nazaran krater, ayda bir defa Ay’ın rastgele bir bölgesini gözlemleyen NASA’nın Ay Keşif Aracı ve Hindistan’a ilişkin Chandrayaan-2 tarafından gözlemlenebilecek.
Roketin kime ilişkin olduğu hala gizemini koruyor
Aya iniş esnasında düşen sondaları saymazsak, uzay donanımı içeren bilinen birinci kasıtsız ay çarpışması olan çarpışmanın gerçekleşeceğine dair bilinen birinci iddia, uzayın derinliklerindeki uzak objelerin izlendiği Pluton Projesi programının liderliğini yapan astronom Bill Gray’den gelmiş; Gray’in birinci başta SpaceX’e ilişkin olduğunu tez ettiği roketin daha sonra Çin’in Chang’e 5-T1 misyonuna ilişkin olduğu argüman edilmişti.
Çin ise Chang’e 5-T1’in 2015 yılında Dünya atmosferine geri döndüğünü sav ederek roketin kendilerine ilişkin olduğu savını yalanlamıştı. Lakin Amerika Birleşik Devletleri Uzay Kuvvetleri yetkililerinden mevzuya dair yapılan açıklamalarda Chang’e 5-T1’in söylendiği üzere atmosfere geri dönmediği; Çin’in bu telaffuzunun evraklı bir veridense bir ‘tahmin’ olduğu söz edilmişti. Şimdi roketi sahiplenen kimse çıkmasa da, yaşanan bütün bu gelişmelerin roketin Çin’e ilişkin olduğunu desteklediği söylenebilir.
