Bundan üç yıl öncesinde Çin’de bilim insanları şimdi doğmamış bebeklerin genetiği üzerinde birtakım oynamalar yapmış; bilim dünyasında büyük ses getiren genetiği değiştirilmiş bebekler sert tenkitlere maruz kalmıştı. Bebeklerin genetiğiyle oynayan Çinli bilim insanı He Jinzhou gen düzenleme teknolojisini adapsız kullandığı gerekçesiyle 3 yıl mahpus cezasına çarptırılırken, kelam konusu bebeklere dair yapılan araştırmalarda bebeklerin erken yaşta ölebileceği söz edilmişti.
Lakin o vakitten bu yana gen düzenleme teknolojisi üzerine o kadar çok çalışma yapıldı ki uzmanlar, gen düzenleme teknolojisinin bir noktada ‘ticarileştirileceğini’ ön görüyor. Bu da demek oluyor ki gelecekte genetiğiyle oynanmış bir biçimde dünyaya gelen çocukların sayısı giderek artacak. Bilimkurgu yapıtlarında bireylerin genetikleriyle oynayarak istedikleri üzere ‘seri üretim’ bir formda insan yarattığı senaryoları andıran muhtemel bir geleceğe karşı araştırmacılar ise şimdiden tedbir almaya başlamamız gerektiğini düşünüyor. Çin’deki araştırmacılar ise düzenlenmiş genomlarla doğan çocukları korumak için daha fazlasının yapılması gerektiğini; bunun için de bakımlarının yapılıp ve incelenebilecekleri bir tesis inşa edilmesi gerektiğini düşünüyor.
Araştırmacılar, gen düzenleme süreci sırasında yanılgıların meydana gelmiş olabileceğini düşünüyor
Çin Toplumsal Bilimler Akademisi’nde ideoloji profesörü Qiu Renzong ve Huazhong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde biyoetikçi Lei Ruipeng, genleriyle oynanmış “CRISPR bebeklerinin” nasıl bakılacağını inceleyen bir araştırma düzenlediler.
Gen düzenleme süreci sırasında yanlışların meydana gelmiş olabileceğinin argüman edildiği çalışmanın muharrirleri, çocukların genomlarının mümkün anormalliklere karşı nizamlı olarak sıralanması ve tahlil edilmesi gerektiğine inanıyor. Bununla birlikte çocukların gen düzenleme sürecindeki rastgele bir yanılgıdan etkilenmemiş olabileceği belirten müellifler, çocukların güvenliklerini sağlamak için nizamlı genom izlemenin en âlâ seçenek olabileceğini savunuyor.
Birtakım şahıslar bunun çocukların özelinin gereğinden fazla ihlal edilebileceğini düşünüyor
Nature mecmuasına konuşan ve temennilerinin çocukların genleri üzerinde oynanmış olmalarından etkilenmemiş olmaları olduğunu tabir eden Qiu, yeniden de bundan emin olmalarının bir yolu olmadığını tabir ediyor.
Bu teklif hayli büyük bir dayanak almış olsa da, birtakım bireyler çocukların özelinin gereğinden fazla ihlal edilebileceğini düşünüyor. Mevzuya dair konuşan Alfred Deakin Enstitüsü’nden tıbbi antropolog Eben Kriksey, “Özel muhafazalar daha ağır nezarete de dönüşebilir” formunda kaydediyor.
